Homepage Armin Jagel


Jagel, A. 1992: Zur Flora und Vegetation der Insel Elafonisos (Lakonien, Griechenland). Diploma Thesis. Spezielle Botanik, Ruhr-University Bochum. Germany.

Inhalt Einleitung Geologie Klima Historie Methoden
Flora Flora/Auswertung Pflanzengeografie Zusammenfassung Vegetation Literatur
 

Bilder zur Flora der Peloponnes

Flora von Elafonisos

Erläuterungen zur Pflanzenliste

Nomenklatur und Anordnung der Taxa:
Die Nomenklatur richtet sich weitgehend nach den bisher erschienenen Bänden der Med-Checklist (GREUTER et al. 1984-1989), ansonsten nach Flora Europaea (TUTIN et al. 1964-1980), die Gramineae wurden nach SCHOLZ benannt (schriftl. Mitteilung), die Orchidaceae nach BUTTLER (1986). In davon abweichenden Fällen ist die betreffende Literatur auf Seite 142ff angegeben.
Synonyme wurden i. a. nur dann aufgeführt, wenn sie in Flora Europaea oder der Pflanzenliste von Elafonisos (YANNITSAROS 1971) erscheinen. Die Anordnung der Taxa richtet sich nach Flora Europaea.
Mehrere der gesammelten Pflanzen (besonders bestimmungskritische Gruppen und solche, die im Untersuchungszeitraum nur unvollständig gesammelt werden konnten) wurden zur Bestimmung oder Bestätigung an verschiedene Experten geschickt. In solchen Fällen ist das Ergebnis unter den Pflanzennamen aufgeführt und der Spezialist genannt.

Status:
Anthropophyten (s. Kapitel 5.3.) sind mit * markiert. Kulturpflanzen, die auf Elafonisos nicht, wohl aber in anderen Teilen Griechenlands verwildern, wurden in die Pflanzenliste aufgenommen und mit "K" versehen. Alle anderen Sippen wurden durchgehend nummeriert.

Lebensformen (LF):
Die Angabe der Lebensformen richtet sich nach der in Kapitel 5.2. angegebenen Definitionen. Es bedeuten:
A = Hydrophyt, Ch = Chamaephyt G = Geophyt , H = Hemikryptophyt, L = Liane, P = Phanerophyt, Par = Parasit, T = Therophyt

Belege (BG):
Belege der entsprechenden Arten sind wie folgt markiert.
F = Foto, B = Herbar Berlin-Dahlem, BEN = Herbar W. BENNERT, BREM = Herbar Bremen, C = Herbar Copenhagen, GOET = Herbar Göttingen, H = Herbar Jagel, LI = Herbar Linz, MB = Herbar Marburg, UHL = Herbar H. UHLICH, UPA = Herbar Patras

Erstfunde (EF):
Die Sippen, die vor der vorliegenden Arbeit für Elafonisos veröffentlicht wurden, sind mit Autor und Jahr der Erstveröffentlichung aufgeführt. Weiterhin wurden die Funde der Exkursionsgruppe unter Leitung von HAEUPLER (1991) gekennzeichnet.
Die Abkürzungen bedeuten: SY = SYMENOIDES 1968, YA = YANNITSAROS 1971, CO/YA = CONTANDRIOPOULOS & YANNITSAROS 1975, KA/MA = KAMARI & MATTHÄS 1986, HAE = HAEUPLER 1991, AJ = Armin Jagel, SG = Stephanie Gasper.
Angaben in diesen Werken, die eine andere taxonomische Rangstufe betreffen (z. B. Bestimmung nur bis zur Art, nicht bis zur Unterart) wurden in Klammern hinter die Veröffentlichung gesetzt. Es bedeuten: agg. = Aggregat, g. = Gattung, sp. = Art, subsp. = Unterart (bei Typusunterarten wurde darauf verzichtet) Des weiteren wurde angegeben, wenn die Bestimmung in einer der genannten Werke nicht sicher war (cf.).

Gesamtverbreitung einer Art (V):
Die Angabe der Gesamtverbreitung wurde aus verschiedenen Werken zusammengestellt. Da eine Vereinheitlichung im Rahmen der vorliegenden Arbeit nicht möglich war, bergen die Angaben eine leichte Inhomogenität. Ein Großteil der Pflanzen von Elafonisos kommt ebenfalls in dem Arbeitsgebiet von CARLSTRÖM (1987) (Rhodos, Simi, Tilos, Marmaris-Halbinsel) vor. Da diese Veröffentlichung zudem noch recht jungen Datums ist, wurden die Angaben der Gesamtverbreitung i. a. dort entnommen. In diesen Fällen ist die Quelle nicht extra angegeben. Alle anderen Angaben sind mit Bezugsquelle aufgeführt. Es bedeuten: Cosmop. = kosmopolitisch, E. Med. = ostmediterran, Eu. Med. = eumediterran, Ir. Anat. = irano-anatolisch, ME = mitteleuropäisch, Med. = mediterran, Med.-Atl. = mediterran-atlantisch, N. Med. = nordmediterran, Paläotemp. = paläotemperat, S. Med. = südmediterran, St. Med. = stenomediterran, Temp. = temperat, Trop. = tropisch, Turan. = turanisch, W. Med. = westmediterran. Wie schon von Yannitsaros (1971), so wird auch in der vorliegenden Arbeit Elafonisos in der Pflanzenliste zum Peloponnes gezählt.

Verbreitung auf Elafonisos (VE)
Für eine genaue Angabe der Häufigkeit einer Sippe wäre eine mehrjährige Beobachtung sowie ein regelmäßiges Absuchen des Gebietes unerlässlich. Da dieses im Rahmen der vorliegenden Arbeit nicht möglich war, wurde darauf verzichtet, Begriffe wie "selten" und "häufig" zu benutzen. Als Häufigkeitsangaben wurden gewählt: vereinzelt: bis etwa 10 Fundorte, nicht bezogen auf die Anzahl der Individuen an diesen Orten, zerstreut: an mehr als zehn Fundorten beobachtet, aber nicht regelmäßig im angegebenen Lebensraum anzutreffen; vermittelt zwischen vereinzelt und verbreitet, verbreitet: in angegebenen Lebensraum regelmäßig auftretend. Genaue Verbreitungsangaben für Sippen, die erst in Bochum anhand von Herbarmaterial bestimmt wurden, sind i. a. nicht angegeben. Wurde eine Art hingegen nur an zwei Fundorten beobachtet, so sind diese vermerkt.

In der Pflanzenliste wurden für die folgenden Werke die Abkürzungen: FE = Flora Europaea (TUTIN et al. 1964-1980), FT = Flora of Turkey and the East Aegean Islands (DAVIS 1965-1985), FI = Flora d'Italia (PIGNATTI 1982), MC = Med-Checklist (GREUTER et al. 1984-1989) benutzt.

 

PTERIDOPHYTA


ASPLENIACEAE

Asplenium ceterach L. - Schriftfarn, Milzfarn
= Ceterach officinarum WILLD.
LF: H - BG: B - V: Paläotemp.
Felsspalten, verbreitet.


ISOETACEAE

Isoëtes histrix BORY
conf. W. BENNERT.
LF: G - BG: F, H, Hb. Bennert - V: Med.-Atl.
1991 im saisonalen Feuchtgebiet im Nordwesten (AJ, 2013 AJ & SG).


MARSILEACEAE

Marsilea aegyptiaca WILLD.
LF: G - BG: F, B, K, Hb. Bennert - V: Afrika, Indien, Spanien, Moldawien, Wolgadelta (LAUNERT 1965, FE, MC)
1991 im saisonalen Feuchtgebiet im Nordwesten (AJ, 2011, 2013 AJ & SG)
Der Fund der Art stellt den Erstfund für Griechenland dar (ZIMMER, schriftl. Mitt. 1992). In Europa war die Art bis zum Zeitpunkt des Fundes 1991 lediglich von Spanien (nach MC) und dem äußersten Osten Europas (Wolga-Delta; Moldawien) (FE) bekannt. Bei dem Fund in Spanien handelt es sich nicht um Marsilea aegyptiaca, sondern um M. batardae (PAIVA 1986). Der Fund auf Elafonisos verbindet diese beiden an den Rändern Europas liegenden Fundorte der extrem disjunkt verbreiteten Art. Sowohl GUPTA (1962) als auch LAUNERT (1968) geben die Art nicht für Europa an.


OPHIOGLOSSACEAE

Ophioglossum lusitanicum L.
LF: G - BG: F, B - V: Med.-Atl.
Phrygana auf nicht zu steinigem Boden; zerstreut. 1991 auf der Landzunge des Frangos 2011 im NW und im Zentrum (AJ & AG)
Die nur bis etwa 3 cm großen, zarten Pflanzen vertrocknen im Frühjahr sehr rasch, so dass sie bereits im April spurlos verschwunden sind. Sie ist daher wahrscheinlich in der Region häufiger als bekannt. Auf Elafonisos tritt die Art zerstreut in der Phrygana auf und kommt ebenfalls am gegenüberliegenden Festland der Malea-Halbinsel vor.


POLYPODIACEAE

Polypodium cambricum L. subsp. cambricum
= Polypodium australe FÉE,
conf. R. NEUROTH.
LF: H - BG: B - V: Med.-Atl
1991 in Felsspalten nördl. des Kap Frango (AJ).


PTERIDACEAE

Anogramma leptophylla (L.) LINK
LF: T - BG: F B - V: Temp. (Trop.)
1991 in Euphorbia dendroides-Gebüsch auf Felsen im Osten der Bucht von Frango (AJ), 2011 auf Felsen im NW und im Zentrum (AJ & SG).

Allosorus acrosticus (BALB.) CHRISTENH.
= Cheilanthes acrostica (BALB.) TOD. = Cheilanthes pteridioides auct., = Cheilanthes fragrans auct.
LF: H - BG: H - V: Med.-Ir. Anat. (Atl.)
1991/1992: in Felsspalten; verbreitet (AJ, noch 2011 AJ & SG).

Cosentinia vellea (AITON) TOD. subsp. vellea
= Notholaena lanuginosa (DESF.) POIRET subsp. lanuginosa = Cheilanthes vellea (AITON) F. MÜLL. subsp. vellea = Cheilanthes catanensis (COSENT.) H. P. FUCHS
LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Med.-Ir. Anat. (Atl.).
1991 in Felsspalten; zerstreut (AJ), 2011 & 2013 auf Felsen am Südhang der Vardhia (AJ & SG).


SELAGINELLACEAE

Selaginella denticulata (L.) SPRING
LF: Ch - BG: F - EF: HAE 1991 - V: St. Med. (Atl.)
1991/1992: an schattigen Bereichen in der Phrygana und an Felsen; zerstreut (AJ, noch 2011, 2013 AJ & SG).

 

GYMNOSPERMAE

CUPRESSACEAE

K Cupressus sempervirens L. - Mittelmeer-Zypresse
LF: P - VG: E. Med. (Ir. Anat.)
Angepflanzt, meist zur Unterteilung von Olivenhainen oder als Zierbaum.
Es kommen sowohl f. sempervirens als auch f. horizontalis (MILLER) VOSS vor.

Juniperus oxycedrus L. subsp. macrocarpa (SM.) BALL - Küsten-Stech-Wacholder
= Juniperus macrocarpa SM. - LF: P - BG: F - EF: SY 1968 - V: St. Med. (Atl.)
1991, 1992 in Dünen und meeresnaher Phrygana (AJ). Noch 2013 trotz intensiverer Nutzung der Dünen durch Badengäste in großen Mengen vorhanden, die Bäume werden als Schattenspender in den Dünen geschätzt (AJ & SG).

EPHEDRACEAE

Ephedra campylopoda C. A. MEY. - Meerträubel
= Ephedra fragilis subsp. campylopoda (C. A. MEYER) K. RICHTER. - LF: P - BG: B H -
- V: E. Med.
1991, 1992 auf Felsen oder in hohem Gebüsch darunter; zerstreut (AJ), 2013 auf Felsen im Osten der Landzunge Elena (AJ & SG), 2013 am Wegrand in Küstennähe bei Panajia gegenüber Kasella.

 

PINACEAE

K Pinus halepensis MILL. - Aleppo-Kiefer
LF: P - VG: St. Med. (FI)
Angepflanzt an Wegrändern und in Siedlungbereichen.

K Pinus brutia TEN.
LF: P - EF: HAE 1991 - VG: E. Med. (Ir. Anat.)
Angepflanzt auf einem Wacholder-Hain im Südosten des Dorfes (1991, AJ).

 

ANGIOSPERMAE

DICOTYLEDONES

ACANTHACEAE

Acanthus spinosus L.
LF: H - BG: F - EF: HAE 1991 - VG: E. Med
1991 im Osten von Kato Nisi (AJ), 1992 Olivenhain im Nordwesten (AJ).

AIZOACEAE (incl. TETRAGONIACEAE)

* Carpobrotus edulis (L.) N. E. BR. var. rubescens - Hottentottenfeige
LF: Ch - BG: F - EF: Hae 1991 - Heimat: Südafrika (FE).
1991/1992 auf Dünen und anderen sandigen Stellen in Meeresnähe; vereinzelt (AJ), 2013 auf einer Düne auf der Landzunge Elena (AJ & SG).
Das Fehlen dieser Art in MC ist wahrscheinlich auf eine Verwechselung mit C. acinaciformis zurückzuführen. AKEROYD & PRESTON (1987) finden sowohl in Griechenland als auch auf Kreta und den Ostägäischen Inseln beide Farb-Varianten von Carpobrotus edulis, sahen aber keine C. acinaciformis. Sie nehmen daher an, dass wenigstens einige Funde der letzteren Fehlbestimmungen sind. Auch von Monemvassia, auf der Ostseite der Malea-Halbinsel gelegen, wurde 1983 von GARNWEIDNER C. edulis gemeldet. Dort kommen in der Unterstadt des Klosterberges beide Farbvarianten vor (eigene Beobachtung).

* Malephora crocea (JACQ.) SCHWANT. var. purpureocrocea (HAW.) JACOBEN & SCHWANT.)
LF: Ch - BG: FB - V: S-Amerika.
Die Art wird weder in FE noch in MC genannt. Ob sich diese Art im Mittelmeer in Küstennähe als Zierpflanze kultivierte Art in Griechenland einbürgert, bleibt abzuwarten (T. RAUS, schriftl. Mitt. 1992).
1991 an der Felsküste im Nordosten des Dorfes (AJ). 2013 noch vorhanden und sich auch um eine benachbarte Kapelle ausbreitend (2013, AJ & SG).

* Tetragonia tetragonioides (PALLAS) KUNTZE - Neuseeländerspinat
conf. TH. RAUS.
LF: T - BG: B - Heimat: Australien, Neuseeland (FE).
1991/1992, Brachfläche im NO der Insel (AJ), 2011 an einem Wegrand im Dorf (AJ & SG), 2013 hier noch vorhanden, außerdem am Rand eines Olivenhains im Nordwesten (AJ & SG).
Die als Gemüsepflanze genutzte Art ist in MC in der östlichen Mittelmeergebiet bisher nur für den Nahen Osten angegeben und dort mit "P" (problematic) eingestuft, während sie auf der Iberischen Halbinsel und in Italien als eingebürgert angesehen wird. Das Vorkommen war 1992 neu für Griechenland und verdient ein "A" in MC (T. RAUS, schriftl. Mitt. 1992).
Die Art trat 1991 auf Elafonisos nur auf einer Brachfläche mit Gartenabfällen auf. Sie konnte hier noch 2013 hier gefunden werden, darüber hinaus 2011 und 2013 noch an zwei weiteren Stellen in Dorfnähe.

 

AMARANTHACEAE

* Amaranthus caudatus L. - Garten-Fuchschwanz
LF: T - Heimat: ?Südamerika (YANNITSAROS 1991).

1991 an Wegrändern im Dorfbereich, aus Gärten verwildert (AJ).

* Amaranthus viridis L.
LF: T - BG: B - Heimat unbekannt (YANNITSAROS 1991).
1991 an Wegrändern im Dorfbereich
(AJ).

* Amaranthus retroflexus L.
LF: T - BG: B - Heimat: Nord-Amerika (YANNITSAROS 1991).
1991 an Wegränder im Dorfbereich (AJ).

 

ANACARDIACEAE

Pistacia lentiscus L.
LF: P - EF: SY 1968 - V: St. Med. (Atl.).

1991/1992 in Phrygana; zerstreut (AJ).

 

APIACEAE (UMBELIFERAE)

Anethum graveolens L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - Heimat: SW Asiat. (FI).
1991/1992, Kulturland; vereinzelt (AJ). -

Bifora testiculata (L.) ROTH
LF: T - BG: F H - V: Med.-Ir. Anat. (Atl.).
1991/1992, Olivenhaine; vereinzelt (AJ).

Bupleurum greuteri SNOGERUP
det. E. Bergmeier (2011), LF: T - BG: F H - V: S-Peloponnes, Kithira. Wurde von mir 1992 als Bupleurum glumaceum SM. bestimmt (vgl. JAGEL1992).
1991/1992, Wegrand südlich oberhalb Panajia, Taleinschnitt gegenüber des Inselchens Kasella (AJ).

Bupleurum semicompositum L.
LF: T - BG: F H - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, Phrygana und Brachland in Küstennähe; zerstreut (AJ), 2013 in Küstenphrygana in der Buch von Lefki (AJ & SG)..

Carum multiflorum (SM.) BOISS.
conf. TH. RAUS. LF: H - BG: B - V: E. Med.
1991/1992, Felsspalten; zerstreut (AJ), 2013 auf Felsen auf der Landzunge Elena (AJ & SG).

Crithmum maritimum L.
LF: Ch - BG: F - EF: HAE 1991 - V: Med.-Atl.
1991/1992, Felsküsten; verbreitet (AJ), noch 2011/2013 (AJ & SG).

Daucus carota L. subsp. maximus (DESF.) PALL.
LF: T - BG: H - VG: Mittelmeerregion (FE).
1991/1992, Olivenhain südlich des Dorfes; Wegrand bei Panajia (AJ), 2013 auf einem Olivenhain östl. Kato Nisi (AJ & SG).

Daucus guttatus SM.
LF. T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: E. Med.
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Elaeoselinum asclepium (L.) BERTOL.
conf. TH. RAUS. LF: G - BG: B - V: St. Med.
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ), 2013 auf der Landzunge des Frango oberhalb der Bucht im Westen (AJ & AG).-

Eryngium campestre L.
LF: H - BG: H - V: Paläotemp.

1991/1992, Olivenhain im Nordwesten (AJ).

Eryngium maritimum L.
LF: G - EF: YA 1971 - V: Med.-Atl.
1991/1992, Sandküsten; verbreitet (AJ), noch 2013 (AJ & SG).

Foeniculum vulgare MILL.
LF: H - EF: HAE 1991 - V: Med.-Ir. Anat.
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Lagoecia cuminoides L.
LF: T - BG: F H - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

1991/1992, Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ).

Opopanax hispidus (FRIV.) GRISEB.
LF: H - BG: F H - V: E. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, kleines Tälchen inmitten von Olivenhainen nördlich der Vardhia (AJ).

Orlaya daucoides (L.) GREUTER
= Orlaya kochii HEYWOOD. LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ), 2013 auf einem Olivenhain im Nordwesten (AJ & SG).

Pseudorlaya pumila (L.) GRANDE
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, sandige Böden; verbreitet (AJ), noch 2013 (AJ & SG).

Scaligeria cretica (MILL.) BOISS.
= Scaligeria napiformis (SPRENG.) GRANDE. LF: G - BG: B - EF: HAE 1991 - V: E. Med.
1991/1992, kleinere Tälchen in der Phrygana; zerstreut (AJ, noch 2013 AJ & SG).

Scandix australis L.
LF: T - BG: H - V: Eu. Med. (ME).
1991/1992, Phrygana im Osten (AJ).

Scandix pecten-veneris L.
LF: T - BG: H - V: Paläotemp.

1991/1992, Kulturland und Phrygana; verbreitet (AJ), noch 2011/2013 (AJ & SG).

Tordylium apulum L.
LF: T - EF: YA 1971 - V: St. Med.
1991/1992, Kulturland und Phrygana; verbreitet (AJ), 2013 auf Olivenhainen im Nordwesten (AJ & SG).

Torilis leptophylla (L.) RCHB. FIL.
LF: T - BG: H - V: Med.-Ir. Anat. (Atl.).
1991/1992, Kulturland; vereinzelt (AJ).

Torilis nodosa (L.) GAERTN.
LF: T - BG: H - V: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

 

APOCYNACEAE

K Nerium oleander L.
LF: P - EF: HAE 1991 - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Wegränder; angepflanzt (AJ).

 

ASCLEPIADACEAE

Cynanchum acutum L. subsp. acutum
LF: L - BG: B - V: Eu. Med. (ME, Ir. Anat.).
1991, sandiger Hügel im Westen des Dorfes (AJ).

 

ASTERACAE (COMPOSITAE)

Aetheorhiza bulbosa (L.) CASS. subsp. microcephala RECH. FIL.
LF: G - BG: F B - V: E. Med.
1991/1992, Dünen; zerstreut (AJ).

Andryala integrifolia L.
= Andryala dentata SM.
LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - V: St. Med.
1991: Wiese bei Lefki (AJ).

Anthemis auriculata BOISS.
LF: T - BG: H - V: Endemisch für den Balkan, die Ägäischen Inseln und West-Anatolien
1991/1992, Wiesen nördlich der Vardhia (AJ).

Anthemis chia L.
LF: T - BG: H - V: E. Med.
1991/1992: Kulturland (AJ).

Anthemis tomentosa L. subsp. tomentosa
LF: T - BG: F H - EF: YA 1971 - V: Nordost-mediterran (FI).
1991/1992, Phrygana mit Schwerpunkt in Küstennähe (AJ), 2013 an der Westküste der Landzunge Frango (AJ & SG).

* Aster squamatus (SPRENGEL) HIERON.
det. E. BERGMEIER.
LF: T - BG: H - Heimat: Neotropen (YANNITSAROS 1991).
1991, Wegränder und Brachflächen im Dorfbereich (AJ), noch 2013 (AJ & SG).
1924 wurde die Art im Mittelmeergebiet das erste Mal von DAVEAU für Frankreich und Algerien gemeldet (ZAHARIADI 1977), 1973 von ZAHARIADI als Conyzanthus squamatus (SPRENGEL) TAMAMSCHIAN für das griechische Festland (Attika) (wo sie bereits 1965 von YANNITAROS und ECONOMIDOU (1974) beobachtet worden war) und im gleichen Jahr auch für Kreta (GREUTER 1973b). Seitdem hat sie eine sehr starke Ausbreitung in Griechenland erfahren (ZAHARIADI 1977). 1986 schließlich wird sie von HANSEN (in GREUTER & RAUS 1986) auch auf den ostägäischen Inseln gefunden.

Asteriscus spinosus (L.) SCH. BIP.
= Pallenis spinosa (L.) CASS.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VG: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, Wegränder, Prygana; zerstreut (AJ), 2011 am Straßenrand im Westen (AJ & SG).
Meine gesammelten Belege lassen sich der subsp. spinosus zuordnen, doch hält WIKLUND (1985) die Aufteilung der Art in Unterarten aufgrund der großen Variabilität auch innerhalb eine Gebietes nicht für gerechtfertigt.

Atractylis cancellata L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ), 2011 an einem Pfad im Südwesten (AJ & SG).

Bellis annua L.
LF: T - BG: F H - V: Eu. Med. (Atl.).
1991, 1992, saisonale Feuchtstelle im Nordwesten, Phrygana in Küstennähe (AJ).

Bellis sylvestris CYR.
LF: H - BG: H - V: St. Med. (Atl.).
1991, Phrygana bei Panajia (AJ).

Bellium minutum (L.) L.
LF: T - BG: F H - V: E. Med.
1991/1992, Felsküsten, Felsspalten; vereinzelt (AJ), 2011 in Küstennähe im Südwesten (AJ & AG), 2013 zwischen Felsen an der Küste in der Bucht von Lefki (AJ & SG).

Bubonium aquaticum (L.) HILL
= Asteriscus aquaticus (L.) LESS.
LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991 V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Phrygana in Küstenähe; zerstreut (AJ).

Calendula arvensis L.
LF: T - EF: HAE 1991 - V: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).
1991/1992, Kulturland; verbreitet (AJ).

* Calendula officinalis L.
LF: T - Heimat: unbekannt (YANNITSAROS 1991).

1991/1992, Phrygana im Osten, Wegrand; verwildert (AJ).

Carduus pycnocephalus L. subsp. albidus (BIEB.) KAZMI
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (sp.) - V: Med.-Ir. Anat.
1991/1992, Kulturland: verbreitet (AJ), 2013 auf einem Olivenhain im Nordwesten (AJ & SG).

Carlina corymbosa L. subsp. graeca (BOISS.) NYMAN.
LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Endemisch für Griechenland, Kreta, die Ägäischen Inseln und Nordwest-Anatolien (CARLSTRÖM 1987, BARCLAY 1986).
1991/1992, Wegränder, Kulturland (AJ).

Carlina lanata L.
LF: T - BG: H - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, Wegrand im Südwesten, Olivenhain nördlich der Vardhia (AJ).

Carthamus lanatus L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (FI).
1991/1992, Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ).

Catananche lutea L.
LF: T - BG: F H - VG: St. Med.
1992, Taleinschnitt gegenüber des Inselchens Kasella (AJ).

Centaurea pumilio L.
= Aegialophila pumilio (L.) BOISS.
det. G. WAGENITZ.
LF: H - BG: F GOET - EF: (YA 1971) KAMARI & MATTHÄS 1986 - V: Aegypten, Palästina, Syrien, Westkreta (RECHINGER 1948/49a, Meikle 1985) und Elafonisos.
1991/1992 Sandstrände; verbreitet (AJ), 2011,2013 an den Sandstränden im Süden und Westen noch reichlich vorhanden (AJ & AG).
Bereits YANNITSAROS (1971) erwähnt in seiner Pflanzenliste von Elafonisos eine Pflanze der Gattung Aegialophila und hebt deren Bedeutung hervor, da die Gattung in Griechenland nur für Kreta bekannt sei. Auf eine Art legt sich YANNITSAROS jedoch nicht fest. 1973 äußert GREUTER die Vermutung, daß es sich bei den von YANNNITSAROS gefundenen Pflanzen wie die von Westkreta um Aegialophila pumilio handeln dürfte (1973b). Bei den von KAMARI & MATTHÄS 1986 erstmal durchgeführten Untersuchungen des Chromosomensatzes der Art beziehen sie auch Pflanzen von YANNITSAROS von Elafonisos mit ein und das "Geheimnis" um diese Art wird gelüftet. Meines Wissens ist Elafonisos der einzige Wuchsort der Art in Griechenland (sensu MC). In FE ist sie innerhalb Europas nur für Kreta nicht für Griechenland angegeben.

Centaurea raphanina SM. subsp. mixta (DC.) RUNEMARK
= Centaurea mixta DC.
LF: H - BG: F H - EF: YA 1971 V: Endemisch für den Peloponnes, Sterea, Kithira, die Kykladen und die Ostägäischen Inseln (IATROU 1986).
1991/1992, Phrygana und in Felsspalten; verbreitet (AJ), 2011 an Stränden im Nordwesten und Westen (AJ & AG), 2013 am Strand im Südwesten bei Panajia, 2013 in Phrygana in Kato Nisi (AJ & SG).

Centaurea solstitialis L.
LF: T - EF: HAE 1991 - V: Med.-Ir. Anat.
1991, Phrygana im Osten, Wegrand (AJ).

Centaurea sonchifolia L.
LF: H - EF: HAE 1991 - V: St. Med. (FI).
1991/1992, sandige Böden; zerstreut (AJ), 2011 im Südwesten des Dorfes (AJ & AG), 2013 am sandigen Wegrand im Nordwesten (AJ & SG).

Chamomilla recutita (L.) RAUSCHERT
= Matricaria recutita L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Cosmop.
1991/1992, Dorfbereich (AJ).

Chondrilla juncea L.
conf. TH. RAUS.
LF: H - BG: B - V: Paläotemp.
1991/1992, Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ).

Chondrilla ramosissima SM.
conf. TH. RAUS.
LF: H - BG: B - EF: SY 1968 - VG: Peloponnes, Sterea, Kreta, Kithira (IATROU 1986).

1991/1992, Kulturland, Wegränder, Dünen; zerstreut (AJ)

Chrysanthemum coronarium L.
LF: T - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, Wegränder, Kulturland, verbreitet (AJ), noch 2013 (AJ & SG).
Neben der vorwiegend auftretenden var. coronarium zerstreut auch die zweifarbige var. discolor D'URV..

Chrysanthemum segetum L.
LF: T - EF: YA 1971 - V: Eu. Med.
1991/1992, Olivenhaine; zerstreut (AJ).

Cichorium intybus L.
LF: H - BG: B - V: Cosmop.
1991/1992, Olivenhain nördlich der Vardhia (AJ).

Cichorium spinosum L.
LF: Ch - BG: F - EF: YA 1971 V: St. Med.
1991/1992, Felsküsten; verbreitet (AJ), 2013 an der Felsküste in der Bucht von Lefki (AJ & SG).

Cnicus benedictus L.
LF: T - BG: F H - EF: YA 1971 V: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).
1991/1992, Kulturland; vereinzelt (AJ).

* Conyza bonariensis (L.) CRONQ.
LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - Heimat: Südamerika (YANNITSAROS 1991).

1991, Dorfbereich und Wegränder; zerstreut (AJ).

* Conyza canadensis (L.) CRONQ.
LF: T - BG: B - Heimat: Nordamerika (YANNITSAROS 1991).

1991, Sandhügel im Westen des Dorfes (AJ), 2013 am Wegrand im Dorf (AJ & SG).

Crepis dioscoridis L.
LF: T - BG: F H - VG: Italien, Griechenland, Albanien, Ägäische Inseln, Südwestanatolien (FI, FE, FT).

1991/1992, kleines Tälchen zwischen Olivenhainen nördlich der Vardhia, Felsspalten; zerstreut (AJ).

Crepis foetida L. subsp. commutata (SPRENG.) BABC.
LF: T - BG: F H - EF: HAE 1991 (sp.) - VE: Kulturland; zerstreut - VG: E. Med.

Crepis hellenica KAMARI
= Crepis neglecta L. subsp. fuliginosa (SM.) VIERH.
LF: T - BG: F UPA - EF: HAE 1991 - V: Endemisch für den Peloponnes, Sterea, Thessalien, Nordgriechenland und Euböa (IATROU 1986).
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ), 2011 im Nordwesten (AJ & SG), 2013.
Nach einer Bearbeitung der Crepis neglecta-Gruppe durch KAMARI (1976) liegt eine pflanzengeografische Trennung zwischen der auf dem Peloponnes wachsenden Sippe Crepis hellenica subsp. hellenica, der kretischen Sippen Crepis cretica BOISS. und der Hybride zwischen beiden, Crepis x cytherea KAMARI, der auf Kithira und Antikitihira wächst, vor. Das äußerst heterogene Material von Elafonisos ließ eine eindeutige Bestimmung nicht zu. Daher die Belege 1992 zur Bestimmung an Frau Kamari nach Patras geschickt, um festzustellen, ob sich unter den Belegen vielleicht auch Crepis x cytherea befindet. Ein Ergebnis steht bis heute aus. Ob es sich bei den Pflanzen wirklich um Crepis hellenica handelt, ist eigentlich unklar und man sollte sie vielleicht besser als Crepis neglecta L. s.l. bezeichen.

Crepis cf. setosa HALL. F.
LF: T - BG: F
2013, Wegrand in Kato Nisi (AJ & SG).

Crepis zacintha (L.) BABC.
LF: T - BG: H - V: St. Med.
1991/1992: Olivenhaine nördlich der Vardhia (AJ).

Crupina crupinastrum (MORIS) VIS.
LF: T - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992: Phrygana, Wegränder; verbreitet (AJ), 2011 am Südhang der Vardhia (AJ), 2013 am Straßenrand in Kato Nisi (AJ & SG).

Cynara cornigera LINDL.
LF: H - EF: HAE 1991 - V: E. Med.
1991/1992: unterhalb von Felswänden; vereinzelt
(AJ), 2011 südl. der Vardhia (AJ & SG).

* Cynara scolymus L.
LF: H - BG: F - Heimat: unbekannt (YANNITSAROS 1991).

1991/1992: Kulturland; vereinzelt (AJ).

Dittrichia graveolens (L.) GREUTER
= Inula graveolens (L.) DESF.
2013: am Straßenrand südöstl. des Hafens (AJ & SG).

Dittrichia viscosa (L.) GREUTER
= Inula viscosa (L.) AITON.
LF: Ch - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992: Kulturland; Wegränder; zerstreut (AJ).

Filago aegaea WAGENITZ subsp. aristata WAGENITZ
det. WAGENITZ.
LF: T - BG: GOET - V: Endemisch für die Ionischen und Ägäischen Inseln und Zypern (WAGENITZ 1970).
1991: Phrygana (AJ).

Filago gallica L.
= Logfia gallica (L.) COSSON & GERM.,
conf. WAGENITZ.
LF: T - BG: GOET - EF: HAE 1991 - VG: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992: Kulturland, Phrygana; verbreitet (AJ), 2011 in Küstenphrygana im Nordwesten (AJ & SG), 2013: in Küstenphygana südl. der Vardhia (AJ & SG).

Filago pygmaea L.
= Evax pygmaea (L.) BROT.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: St. Med.
1991/1992: Phrygana; zerstreut (AJ).

Filago pyramidata L. conf. WAGENITZ
LF: T - BG: GOET - VE: Phrygana - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Filago vulgaris LAM.
= Filago germanica L.
conf. WAGENITZ.
LF: T - BG: GOET - VG: Paläotemp.
1991: Olivenhain nördlich der Vardhia (AJ, conf. G. WAGENITZ), 2013: in Phrygana auf der Langzunge Frango (AJ &SG).-
WAGENITZ beschreibt 1965, dass in Gebieten, wo F. vulgaris und das eng verwandte F. eriocephala GUSS. sympathrisch vorkommen, beide Arten nicht selten zusammen innerhalb einer Population wachsen. So befand sich in einem Herbarbogen mit F. vulgaris vom gegenüberliegenden Festland, den ich Herrn Prof. WAGENITZ zur Kontrolle schickte, zusätzlich F. eriocephala. Es ist daher möglich, daß letztere Art ebenfalls auf Elafonisos vorkommt.

Galactites tomentosa MOENCH
LF: T - BG: F - V: St. Med. (FI).
1991/1992: Kulturland; vereinzelt (AJ).

Hedypnois rhagadioloides (L.) F. W. SCHMIDT
= Hedypnois cretica (L.) DUM.-COURSET.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (subsp. cretica (L.) HAY. und subsp. tubaeformis (TEN.) HAY.) - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992:
Phrygana, Dünen; zerstreut (AJ), 2011: am Dorfrand im Osten (AJ & SG).

* Helianthus annuus L.
LF: T - EF: HAE 1991 - Heimat: Nord-Amerika (YANNITSAROS 1991).
1991: Dorfbereich, Wegränder; verwildert (AJ).

Helichrysum barrelieri (TEN.) GREUTER
= Helichrysum stoechas (L.) MOENCH subsp. barrelieri (TEN.) NYMAN.
= Helichrysum siculum (SPRENG.) BOISS.
LF: Ch - BG: B - EF: YA 1971 - V: St. Med.
1991/1992: Phrygana; zerstreut bis verbreitet (AJ), 2011 in Phrygana im Südwesten (AJ &SG): 2013 in Phrygana in Kato Nisi (AJ & SG).

Helichrysum orientale (L.) GAERTN.
LF: Ch - BG: F H - V: St. Med.
1991/1992: in Felsspalten in Küstennähe gegenüber des Inselchens Kasella (AJ), 2011: auf Felsen im Südwesten (AJ & SG).

Hyoseris scabra L.
LF: T - BG: F H - V: St. Med. (Atl.).
1991: Wiese in Lefki (AJ).

Hypochoeris achyrophorus L.
LF: T - BG: F H - V: St. Med.
1991/1992: Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ).

Hypochoeris cretensis (L.) BORY & CHAUB.
LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Nordost-mediterran (FI).
1991/1992: Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ).

Hypochoeris glabra L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - V: Paläotemp.
1991/1992: Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ).

Inula verbascifolia (WILLD.) HAUSSKN. subsp. methanea (HAUSSKN.) TUTIN
conf. TH. RAUS.
LF: Ch - BG: B - V: Endemisch für Thessalien, Sterea, die Ionischen Inseln, den Peloponnes und Kreta (IATROU 1986), bei BARCLAY (1986) nicht für Kreta angegeben.

1991/1992: Felsspalten gegenüber des Inselchens Kasella (AJ).

Lactuca serriola L.
LF: T - EF: HAE 1991 - V: Paläotemp.

1991/1992: Wiese bei Lefki und Wegrand im Dorf (AJ).

Lamyropsis cynaroides (LAM.) DITTRICH
= Cirsium cynaroides (LAM.) SPRENGEL.
conf. TH. RAUS.
LF: H - BG: F B - VG: Süd-Griechenland, Kreta, Süd-und West-Anatolien (FT).
1991/1992: unterhalb von Felswänden (AJ).

Leontodon tuberosus L.
LF: G - BG: H - EF: YA 1971 - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992: Phrygana; zerstreut (AJ).

Notobasis syriaca (L.) CASS.
LF: T - BG: F B - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992: Wegrand südlich oberhalb von Panajia (AJ).

Onopordum cf. bracteatum BOISS. & HELDR. subsp. myriacanthum (BOISS.) FRANCO
LF: T - BG: H - V: Endemisch für den Peloponnes (Parnon) (IATROU 1986) (nicht blühend).

1991/1992: Kulturland; zerstreut (AJ).

Phagnalon graecum BOISS. & HELDR.
= Phagnalon rupestre subsp. graecum (BOISS. & HELDR.) HAYEK.
LF: Ch - BG: F H - EF: YA 1971 - VG: E. Med.
1991/1992: Phrygana, Wegränder; zerstreut (AJ).

Picris altissima DELILE
= "Picris sprengerana" sensu FE. LF: T - BG: H - VG: St. Med.
1991/1992: Kulturland; zerstreut.

Picris pauciflora WILLD.
LF: T - BG: H - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992: Felsspalten, Phrygana; vereinzelt.

Ptilostemon chamaepeuce (L.) LESS.
= Cirsium chamaepeuce (L.) TEN. = Chamaepeuce alpini JAUB. & SPACH.
LF: Ch - BG: H - VG: E. Med.

1991/1992: unterhalb und auf Felswänden (AJ), 2013: an Felswänden im Südwesten (AJ & SG).

Reichardia picroides (L.) ROTH
LF: H - BG: H - EF: YA 1971 - VG: St. Med. (Atl.).
1991/1992: - VE: Fels- und Sandküsten, Felsspalten; verbreitet

Rhagadiolus stellatus (L.) GAERTN. s. l.
LF: T - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992: Kulturland; zerstreut (AJ).
In FE wird das ähnliche Rhagadiolus edulis als Synonym von Rh. stellatus betrachtet, mehreren Autoren (so z. B. KUPICHA in DAVIS 1975 und CARLSTRÖM 1986) betrachten beide jedoch als selbständige Arten. Da auf Elafonisos von der vermeintlich unkritischen Sippe kein Exemplar gesammelt wurde, konnte im Nachhinein nicht mehr zwischen beiden Arten unterschieden werden.

Scolymus hispanicus L.
LF: T - BG: F H - VG: Eu. Med. (Atl., ME).

1991/1992: Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ).

Scorzonera crocifolia SM.
LF: H - BG: F H - EF: YA 1971 - VG: Endemisch für Thessalien, Sterea, Ionische Inseln, den Peloponnes, Kithira und die Kykladen (IATROU 1986)
1991/1992: Phrygana; verbreitet (AJ).

Senecio vernalis L.
LF: T - BG: H - VG: Mittel-und Osteuropa, Balkan, Krim, Süd-Rußland, Südwest-und Central-Asien (FT)
1991/1992: Kulturland, Phrygana; zerstreut (AJ).

Senecio vulgaris L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VG: Paläotemp
1991/1992: Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ).

Senecio vernalis x vulgaris
LF: T - BG: F H
1991: Kulturland, zerstreut.
"Senecio vulgaris mit Zungenblüten" tritt sowohl auf Elafonisos, als auch am gegenüberliegenden Festland relativ regelmäßig dort auf, wo S. vulgaris und S. vernalis zusammen wachsen. Sämtliche untersuchten Achänen stellten sich als taub heraus, was für einen Hybrid zwischen S. vulgaris und S. vernalis spricht. Ein solcher Hybrid wurde auch von HANSEN auf Nisiros gefunden (MATTHEWS in DAVIS 1975).

Sonchus asper (L.) HILL subsp. glaucescens (JORD.) BALL
LF: T - EF: YA 1971 - VG: Paläotemp.
1991/1992: Olivenhaine; zerstreut (AJ).

Sonchus oleraceus L.
LF: T - EF: YA 1971 - VG: Paläotemp.
1991/1992: Kulturland; zerstreut (AJ).

Steptorhamphus tuberosus (JACQ) GROSSH.
= Lactuca cretica DESF. LF: G - BG: F H - EF: YA 1971 - VG: E. Med. (Ir. Anat.).

1991/1992: Phrygana; zerstreut (AJ).

Taraxacum bithynicum agg. sensu FE
Taraxacum hellenicum DAHLST.
det. TH. RAUS.
LF: H - BG: F B - VG: Mediterrane Region (MEIKLE 1985)
1991/1992: Kulturland, Dorfbereich; zerstreut (AJ), 2013: im Dorfbereich (AJ & SG).

Tolpis barbata (L.) GAERTN.
= Tolpis umbellata BARTOL. LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VG: St. Med. (Atl.).

1991/1992: Kulturland, Phrygana; zerstreut (AJ).

Tragopogon dubius SCOP.
LF: T - BG: F H - VG: Eu. Med. (ME)
1991/1992: Kulturland, Dünen; zerstreut (AJ).

Tragopogon hybridus L.
= Geropogon hybridus (L.) SCH. BIP. LF: T - BG: F H - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.)
1991/1992: Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ).

Tragopogon sinuatus AVÉ-LALL.
= Tragopogon porrifolius L. subsp. australis (JORDAN) NYMAN. LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VG: E. Med.
1991/1992: Kulturland; zerstreut (AJ).
xxx bis hier

Tyrimnus leucographus (L.) CASS.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: St. Med. (FI).

Urospermum picroides (L.) F. W. SCHMIDT
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (f. laciniatum VIS.) - VE: Kulturland, Felsen; zerstreut bis verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

* Xanthium saccharatum WALLR.
det. E. BERGMEIER
LF: T - BG: B, F
1991/1992: Brachflächen und Wegränder im Dorfbereich (AJ), 2011/2013: noch immer im Dorf bei der Bäckerei (AJ & SG).

 

BORAGINACEAE

Alkanna tinctoria TAUSCH subsp. tinctoria
LF: H - EF: YA 1971 - VE: sandige Böden; zerstreut - VG: Eu. Med. (ME).

Anchusa hybrida TEN.
= Anchusa undulata L. subsp. hybrida (TEN.) CONTINHO. LF: H - BG: F H - EF: YA 1971 - VE: Kultur-und Brachland; zerstreut - VG: St. Med. (Atl.).

Anchusa variegata (L.) LEHM
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland, Phrygana, Felsen; zerstreut bis verbreitet - VG: Endemisch für die Ionischen Inseln, Thessalien, Sterea, den Peloponnes, Kithira, Kreta, Kykladen und die Ostägäischen Inseln (IATROU 1986, TZANOUDAKIS 1981).

Echium arenarium GUSS.
LF: T - BG: F H - VE: Wegränder; zerstreut - VG: St. Med.

Echium plantagineum L.
LF: T - EF: HAE 1991 - VE: Olivenhain nördlich der Vardhia - VG: Eu. Med. (Atl.).

Heliotropium dolosum DE NOT.
LF: T - BG: H - EF: SY 1968 - VE: Olivenhain im NW - VG: Med.-Ir. Anat. (ME).

Lithospermum arvense L.
= Buglossoides arvensis (L.) I. M. JOHNST. subsp. arvensis sensu FE, conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Paläotemp.

Lithospermum sibthorpianum GRISEB.
= Buglossoides arvensis (L.) I. M. JOHNS. subsp. sibthorpiana (GRISEB.) R. FERNÁNDES, det. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Olivenhain in Nordwesten - VG: E. Med. (MC).

Neatostema apulum (L.) I. M. JOHNSTON
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: St. Med. (Atl.).

Onosma graecum BOISS.
conf. TH RAUS. LF: H - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: Endemisch für Griechenland, Kreta, die Ägäischen Inseln und Anatolien (FT, RECHINGER 1948/49).

Symphytum creticum (WILLD.) GREUTER & RECH. fil.
= Procopiania cretica (WILLD.) GUSUL. LF: H - BG: F H - VE: auf Felsen im Südwesten der Landzunge des Frangos - VG: Endemisch für die Ionischen Inseln, Euböa, den Peloponnes, Kithira, Kreta und die ostägäischen Inseln (IATROU 1986)

 

BRASSICACEAE (CRUCIFERAE)

Aethionema saxatile (L.) R. BR. subsp. creticum (BOISS. & HELDR.) I. A. ANDERSSON & al.
LF: Ch - BG: F B - V: Endemisch für den südöstlichen Peloponnes, die agäischen Inseln (incl. Kreta) und West-Anatolien (ANDERSSON & al. 1983).
1991, 1992 Phrygana in höheren Teilen der Insel; zerstreut (AJ), 2011 in Phrygana im Nordwesten (AJ & SG).

Alyssum simplex RUDOLPHI
= Alyssum minus ROTHM.
LF: T - BG: H - V: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

VE: 1991 Olivenhain nördlich der Vardhia (AJ).

Arabis verna (L.) R. BR.
LF: T - BG: B - V: St. Med.
1991 in einer "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia auf einem feuchten, beschatteten Felsen (AJ).

Biscutella didyma L.
LF: T - BG: F - EF: YA 1971 - V: Eu. Med.
1991/1992 Phrygana und Kulturland; verbreitet (AJ; noch 2011, 2013, AJ & SG).

Brassica tournefortii GOUAN
LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992 auf sandigen Böden; verbreitet
(AJ), 2011 im Norwesten in Dünen (AJ & SG).

Bunias erucago L.
LF: T - BG: F - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992 auf Kulturland; verbreitet (AJ), 2013 auf einem Olivenhain südwestlich des Dorfes (AJ & SG).

Cakile maritima SCOP.
LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - V: Paläotemp.

1991/1992 an Sandküsten; verbreitet (AJ).

Capsella bursa-pastoris (L.) MEDIK.
LF: T - EF: HAE 1991 - V: Cosmop.
1991/1992 Kulturland, Wegränder, Dorfbereich; zerstreut (AJ).
Die ähnliche Capsella rubella ist für Griechenland nach MC gestrichen. SVENSSON (1983) nimmt nach Untersuchungen des Capsella bursa-pastoris-Komlexes an griechischem und ostmediterranem Material an, das C. rubella für die gesamte Ostmediterraneis zu streichen ist.

Cardamine hirsuta L.
LF: T - BG: B - V: Temp.

1991/1992, Olivenhain nördlich der Vardhia; zerstreut (AJ).

Clypeola jonthlaspi L.
LF: T - BG: F B - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).

1991/1992, Phrygana und Kulturland; zerstreut (AJ), 2013 auf einer Brache im Osten des Dorfes (AJ & SG).

Crambe hispanica L.
LF: T - BG: F B - V: S. Med.-Turan. (FI).

1991/1992 auf wenigen Olivenhainen im NW, selten (AJ), 2011/2013 hier nicht mehr gefunden (AJ & SG).

Didesmus aegypticus (L.) DESV.
LF: T - BG: F B, V: Endemisch für Griechenland, Kreta und Zypern (MC).

1991 an einem Ackerrand hinter dem Strand von Sarakiniko in Lefki; nur dort, aber eine große Population (AJ). 2011 nicht mehr wiedergefunden (AJ & SG).

Erophila verna agg.
LF: T - BG: B - V: Circumboreal (FI).
1991/1992: Phrygana; vereinzelt (AJ).

Hirschfeldia incana (L.) LAGR.-FOSS.
LF: H - EF: HAE 1991 - VG: Eu. Med. (Atl.).

1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Malcolmia flexuosa (SM.) SM. subsp. naxensis (RECH. FIL.). A. STORK
LF: T - BG: F H - EF: YA 1971 (sp.) V: Endemit der Ägäis (STORK 1972).
1991/1992, Felsküsten, Felswände in Küstennähe (AJ).
Zwischen den beiden eng verwandten Sippen der Malcolmia maritima-Gruppe ist auf Elafonisos eine ökologische Trennung zu beobachten, wie sie STORK (1972) beschreibt. Malcolmia flexuosa subsp. naxensis ist auf die Küstenbereiche beschränkt, die Malcolmia maritima meidet. Die beiden Arten wurden weitgehend nach der Behaarung der Früchte und Blätter unterschieden. Die sonstigen Unterscheidungsmerkmale waren nicht bei allen Belegen eindeutig zuzuordnen. Elafonisos ist meines Wissens neben Kithira erst der zweite Ort, an dem beide Arten sympatrisch vorkommen.

Malcolmia maritima (L.) R. BR. var. maritima
LF: T - BG: H - FE: HAE 1991. V: Endemisch für Albanien und Griechenland, in mehreren Teilen des Mittelmeeres eingeschleppt und verwildert (MC).
1991/1992, Felswände, Kulturland, Phrygana (AJ), 2013 in Kato Nisi am Wegrand (AJ & SG).

Malcolmia nana (DC.) BOISS.
= Maresia nana (DC.) BATT.
LF: T - BG: F H - EF: YA 1971 VG: St. Med. (FI).
1991/1992, sandige Böden in Küstennähe; zerstreut (AJ), 2011 im Nordwesten in Dünen (AJ & SG).

Matthiola tricuspidata (L.) R BR.
LF: T - BG: F H - EF: YA 1971 - V: St. Med.

1991/1992, Sandküsten; im Dorfbereich verbreitet, ansonsten vereinzelt (AJ), 2011 im Osten des Dorfes auf Sand (AJ & SG).

Myagrum perfoliatum L.
LF: T - BG: H - V: Süd-und Mitteleuropa, West-Syrien, Kaukasien, Nord-Irak, Nord-und West-Iran (FT).

1991/1992 an einem Ackerrand bei Lefki (AJ).

Neslia apiculata FISCHER & al.
= Neslia paniculata (L.) DESF. subsp. thracica (VELEN.) BORNM.
LF: T - BG: F H - V: Süd-Europa, Zentral-und Südwest-Asien, Nordwest-Afrika (FT).
1991/1992, Olivenhaine; vereinzelt (AJ)

Raphanus raphanistrum L. subsp. raphanistrum
conf. H. SCHOLZ. LF: T - EF: YA 1971 - V: Paläotemp.
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Rapistrum rugosum (L.) ALL.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (ME, Atl., Ir. Anat.).

1991/1992, Kulturland, vereinzelt (AJ).

Sinapis alba L.
LF: T - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Paläotemp.

Sisymbrium irio L.
LF: T - BG: H - V: Paläotemp.
1991/1992, an einem Wegrand im Westen des Dorfes (AJ).

Sisymbrium officinale (L.) SCOP.
LF: T - EF: HAE 1991 - V: Paläotemp.
1991/1992, Olivenhaine; vereinzelt (AJ).

Sisymbrium orientale L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VG: Med.-Ir. Anat. (ME).
1991/1992, Kulturland; verbreitet (AJ).

 

CACTACEAE

* Opuntia ficus-barbarica A. BERGER
= "Opuntia ficus-indica" sensu FE. LF: P - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland; vereinzelt - Heimat: Tropisches Amerika (YANNITSAROS 1991).

 

CAMPANULACEAE

Campanula drabifolia SM.
LF: T - BG: F H - EF: YA 1971 - V: Endemisch für Süd-Griechenland: von den Ionischen Inseln und Attika bis Kithira (CARLSTRÖM 1986).
1991/1992, Phrygana; zerstreut bis verbreitet (AJ), noch 2013 (AJ & SG).

Campanula erinus L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, Felspalten im Nordwesten der Insel (AJ).

Campanula topaliana BEAUV. subsp. cordifolia PHITOS
LF: H - BG: F H - VG: Endemisch für den Peloponnes (PHITOS 1965).
1991/1992, in Felsspalten; verbreitet (AJ), 2011 auf Felsen im Südwesten (AJ & SG), 2013 auf Felsen der Landzunge von Elena (AJ & SG).
Die zweite auf dem Peloponnes vorkommende Art der Section Quinqueloculares, Campanula andrewsii A. DC., ist nur schwer von C. topaliana zu unterscheiden. Nicht alle der auf Elafonisos vorkommenden Pflanzen besitzen die für C. topaliana subsp. cordifolia typischen, herzförmigen Grundblätter (s. PHITOS 1965), ebenfalls sind eine Fülle von Pflanzen mehrrosettig, was aber auch bei Campanula topaliana auftreten kann (eigene Beobachtung in Mistras). Entweder die Sippe auf Elafonisos ist äußerst vielgestaltig oder es lassen sich verschiedene Sippen unterscheiden. Die gesammelten Belege wurden daher Herrn Prof. PHITOS (Patras) zur Untersuchung geschickt, das Ergebnis steht bis heute aus.

Solenopsis laurentia (L.) C. PRESL
= Solenopsis gasparrinii (Tineo) Strobl.
LF: H - BG: F H - V: St. Med (Atl.)
2013 auf einer saisonalen Feuchtstelle im Nordwesten (AJ & SG), 2016 (AJ).

 

CAPPARIDACEAE

Capparis orientalis VEILL.
= Capparis spinosa L. subsp. orientalis VEILL. LF: Ch - BG: H - VE: Fels- und Mauerspalten; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Atl.).

 

CARYOPHYLLACEAE

Agrostemma githago L.
LF: T - EF: HAE 1991 - VE: Olivenhain im Süden des Dorfes - VG: Paläotemp.

Arenaria leptoclados (RCHB.) GUSS.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: UPA - VE: Phrygana, Kulturland; zerstreut - VG: Paläotemp.

../peloponnes/FamCaryophyllaceae.htm
= Arenaria oxypetala auct. non SM., det. E. BERGMEIER. LF: T - BG: F UPA - VE: Felsspalten; vereinzelt - VG: Endemisch für Süd-und Mittel-Griechenland, Kreta, die Ägäischen Inseln und Caria (Türkei) (CARLSTRÖM
1986).

Bolanthus fruticulosus (BORY & CHAUB.) BARKOUDAH
conf. D. PHITOS. LF: H - BG: UPA - VE: 1991 in der Phrygana südlich des Vardhia-Massives (AJ), 2013 am Straßenrand in Lefki (AJ & SG). - VG: Endemisch für den SO des Peloponnes und Kithira (PHITOS 1981). Der gesammelte Beleg zeigt einige Abweichungen zu den in FE und der Monographie von BARKOUDAH (1962) angegebenen Merkmalen. So ist der Kelch nur 3-4 mm lang, die Blätter bis 0,7 mm breit und die Blütenstiele länger als der Kelch. Die eindeutige Bestimmung gelingt jedoch mit dem Schlüssel für die Gattung Bolanthus in Griechenland von PHITOS (1981).

Cerastium brachiatum LONSING
= Cerastium illyricum ARD. subsp. prolixum P. D. SELL & WHITEHEAD, conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: Endemisch für Sterea, die Ionischen Inseln, den Peloponnes und Kithira (IATROU 1986).

Cerastium glomeratum THUILL.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Paläotemp.

Cerastium pentandrum L.
det. E. BERGMEIER, LF: T - BG: B - VE: Olivenhain im Westen - VG: St. Med.-Turan. (FI). Die Bestimmung mit FE führt zu Cerastium semidecandrum L. Die weitere Differenzierung innerhalb des in MC aufgestellten Aggregates erfolgte mit CASTROVIEJO et al. (1986). Die Art ist in MC nicht für Griechenland (sensu MC) angegeben. Das Fehlen der besser nur als Varietät von C. semidecandrum unterschiedenen Sippe C. semidecandrum var. arenarium WILLK, beruht auf einem Irrtum und ist daher nicht neu für Griechenland (RAUS, schriftl. Mitt.)

Herniaria cinerea DC.
det. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Olivenhain im Westen - VG: u. a. Mittelmeergebiet (MC). Diese und die vorhergehende Art sind nicht mit allen Florenwerken (z. B. FE) sicher auseinanderzuhalten oder werden (wie z. B. in FT) gar nicht unterschieden. Brauchbare Merkmale finden sich in der Mountain Flora of Greece (STRID in STRID 1986). H. cinerea hat hiernach im Unterschied zu H. hirsuta 2 Staubblätter (3-5 bei H. hirsuta), hakenförmige Haare an der perigynen Zone und einem kurzen, aber deutlichen Griffel. Auf einen der gesammelten Herbarbelege trifft diese Merkmalskombination zu.

Herniaria hirsuta L.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: Eu. Med. (ME, Atl.).

Minuartia mediterranea (LINK) K. MALÝ
LF: T - BG: UPA - VE: Phrygana; Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.). Bei einigen Belegen handelt es sich eventuell um Minuartia hybrida (VILL.) SISKIN.

Paronychia capitata (L.) LAM.
EF: Ya 1971, nicht gefunden, möglicherweise lag bei YANNITSAROS eine Verwechslung mit P. macrosepala vor.

Paronychia echinulata CHATER
LF: T - BG: F H - HAE 1991 - VE: Phrygana; zerstreut - VG: St. Med. (Atl.).

Paronychia macrosepala BOISS.
conf. E. BERGMEIER.
LF: Ch - BG: F B - V: E. Med.
1991/1992, offene Flächen, Wegränder in Küstennähe; vereinzelt (AJ), 2013 auf einer Brache in Küstennähe südöstl. des Dorfes (AJ & SG).

Petrorhagia velutina (GUSS.) P. W. BALL.
= Petrorhagia dubia (RAF.) G. LÓPEZ & ROMO. LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland; verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl.).

Petrorhagia glumacea (BORY & CHAUB.) P. W. BALL. & HEYWOOD
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland, Wegränder Dünen; verbreitet - VG: xxx.

Polycarpon tetraphyllum (L.) L. subsp. diphyllum (CAV.) O. BOLÓS & FONT QUER.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: F H - EF: HAE 1991 (sp.) - VE: sandige Böden; zerstreut - VG: St. Med. (FI).

Polycarpon tetraphyllum (L.) L. subsp. tetraphyllum
det. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 (sp.) - VE: Olivenhain nördlich der Vardhia - VG: Eu. Med. (FI).

Sagina apetala ARD.
LF: T - BG: H - VE: Felsen im Nordwesten - VG: Paläotemp.

Sagina maritima G. DON
LF: T - BG: H - VE: saisonaler Tümpel bei Leptos Kavos - VG: Med.-Atl.

Saponaria jagelii PHITOS & GREUTER
LF: T - BG: F UPA - VE: Sandstrand gegenüber des Inselchens Kasella - VG: S-Peloponnes. Die Art wurde aufgrund der Aufsammlungen 1993 als neue Art beschrieben (PHITOS & GREUTER 1993)
. 2011 wuchs die Art noch immer an dieser einen Stelle in wenigen 100 Exemplaren auf einer Fläche von wenigen 100 m² (AJ & SG). im Jahr 2016 waren nur noch wenige Pflanzen vorhanden, die benachbarte Phrygana wurde bis an die Wuchsorte ran als Bauland gerodete. Eine Versuch, sie 2015 an einer anderen Stelle in Dünen zu etablieren, ist gescheitert, über die Fläche wurde eine Straße gebaut. Die Art steht kurz vor dem Aussterben (AJ).

Silene behen L.
conf. V. MELZHEIMER. LF: T - BG: F MB - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: E. Med. (ME).

Silene colorata POIRET subsp. colorata
conf. V. MELZHEIMER. LF: T - BG: F MB - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Wegränder, Phrygana; verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl.). Neben der vorherrschenden, rosa-blühenden Form treten vereinzelt auch hellrosa- und weißblühende Pflanzen auf.

Silene corinthiaca BOISS. & HELDR.
det. W. Greuter. LF: T - BG: F MB - VE: Weststrände - VG: Griechenland.

Silene cretica L.
conf. V. MELZHEIMER. LF: T - BG: F MB - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: St. Med.

Silene fruticosa L.
conf. V. MELZHEIMER. LF: Ch - BG: F MB - VE: in Felsspalten schräg gegenüber des Inselchens Kasella - VG: E. Med., von Sizilien bis Chalki (bei Rhodos) (CARLSTRÖM 1987).

Silene gallica L.
conf. V. MELZHEIMER. LF: T - BG: F MB - EF: YA 1971 (var. quinquevulnera (L.) MART. & KOCH.) - VE: auf Olivenhainen, Wiesen und Brachland; zerstreut - VG: Paläotemp.

Silene integripetala BORY & CHAUB. subsp. elaphonisiaca OXELMAN
LF: T- BG: F B - V: endemisch auf Elafonisos
1991/1992, Phrygana (AJ), 2011 Phrygana südl. des Gipfels (Vardhia, Locus classicus) (AJ & SG).
Exemplare der von mir 1991 als "Silene sedoides" gesammelten Belege von Elafonisos wurde 1995 zum Typusexemplar einer neu beschriebenen Unterart von S. integripetala, die dann nach bisheriger Kenntnis endemisch auf Elafonisos ist (vgl. OXELMAN 1995). Am Locus classicus beobachtete und 2013 fotografierte Pflanzen wiesen nicht die für die subsp.
elaphonisiaca genannten Merkmale auf (AJ).

Silene sedoides POIRET
conf. V. MELZHEIMER. LF: T - BG: F MB - VE: Felsküste, Felsen, Phrygana; verbreitet - VG: St. Med. Ein Exemlar der auf Elafonisos gesammelten Belege dieser Artengruppe wurde 1995 zum Typusexemplar eine neue Sippe: Silene integripetala BORY & CHAUB. subsp. elaphonisiaca OXELMAN (OXELMAN 1995).

Silene vulgaris (MOENCH) GARCKE subsp. macrocarpa TURRILL
subsp. det. W. GREUTER. LF: H - BG: MB - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, vereinzelt - VG: Paläotemp. (Subcosmop.).

Spergularia bocconei (SCHEELE) GRAEBN.
LF: T - BG: F H - EF: HAE 1991 (g.) - VE: offene Flächen in Küstennähe, zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

Stellaria media (L.) VILL.
LF: T - EF: HAE 1991 - VE: im Dorfbereich an Wegrändern und Kulturland; vereinzelt - VG: Temp.

Stellaria pallida (DUMORT.) PIRÉ
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 (cf.) - VE: Wegränder im Dorf, Kulturland; vereinzelt - VG: Paläotemp.

Vaccaria hispanica (MILL.) RAUSCHERT
= Vaccaria pyramidata MEDICUS. LF: T - BG: F H - VE: Ackerrand hinter dem Strand der Bucht von Frango - VG: Paläotemp.


CHENOPODIACEAE

Arthrocnemum macrostachyum (MORIC.) MORIS
= Arthrocnemum glaucum (DELILE) UNG.- STERNB. LF: Ch - BG: F H - EF: HAE 1991 - VE: Felsküsten, verbreitet - VG: St. Med. (Atl.).

Atriplex littoralis L.
det. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Küste im Osten des Dorfes - VG: eurasiatisch (FI). Bei JALAS & SUOMINEN (1980) nicht für den Peloponnes angegeben.

Atriplex portulacoides L.
= Halimione portulacoides (L.) AELLEN. LF: Ch - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Felsküsten; zerstreut - VG: Paläotemp.

Atriplex prostrata DC.
= "Atriplex hastata" sensu FE. LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 (cf.) - VE: Küsten, zerstreut - VG: Paläotemp.

Beta maritima L.
= Beta vulgaris L. subsp. maritima (L.) ARCANGELI. LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 (B. vulgaris agg.) - VE: Küste im Osten des Dorfes - VG: Küsten Europas, Asiens, Nord-Afrikas sowie Binnensalzstellen (FT).

* Chenopodium ambrosioides L.
LF: T - BG: H - VE: Wegränder und Brachflächen im Dorfbereich - Heimat: Tropisches Amerika (YANNITSAROS 1991).

Chenopodium murale L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Wegränder, Brachflächen; verbreitet - VG: Cosmop.

Chenopodium album L. s. str.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 (agg.) - VE: Wegränder im Dorfbereich - VG: Subcosmop. (FI).

* Chenopodium giganteum D. DON - Baumspinat
LF: T - BG: F H - VE: Dorfbereich und nähere Umgebung, aus Gärten verwildert - Heimat: Nord-Indien (YANNITASROS 1991). Während die Art in FE nur für eine Stelle in der Nähe von Marseille als eingebürgert angegeben wird, ist sie in MC bereits für mehrere Mittelmeer-Länder angegeben, darunter auch Griechenland und Kreta. Nach JALAS & SUOMINEN (1980) fehlt die Art jedoch auf dem Peloponnes. Die Blütezeit liegt im Spätsommer (etwa Ende September). Ich konnte die Art in mehreren kleinen Dörfern der Ebene von Neapoli, in Neapoli selbst und auch bei Porto Kargo auf der Mani-Halbinsel beobachten.

Salicornia ramosissima J. WOODS
det. H. KUHBIER, LF: T - BG: BREM - VE: Küsten, zerstreut - VG: Med.- Atl. (FI). Das Vorkommen in FE gilt für das Mittelmeergebiet noch nicht als gesichert. In MC ist die Art für das westliche Mittelmeer bis Italien und im Osten für Bulgarien angegeben, jedoch nicht für Griechenland. Möglicherweise sind die Bestimmungsschwierigkeiten innerhalb der Salicornia europaea-Gruppe sowie die späte Blüte- und Fruchtzeit der Art (etwa Ende September) der Grund dafür, dass die Vorkommen im östlichen Mittelmeergebiet noch recht unvollständig bekannt sind. RAUS (schriftl. Mitt.) vermutet, dass es sich bei den von Herrn KUHBIER bestimmten Exemplaren um Salicornia prostrata PALLAS (= S. ramosissima auct. eur. orient. non WOODS) handelt. In MC wird auch diese Art nicht für Griechenland genannt, kommt dort aber vor, echte Salicornia ramosissima dagegen nicht (RAUS, schriftl. Mitt, 1992)

Salsola soda L.
conf. H. KUHBIER. LF: T - BG: F BREM - VE: Felsküsten, auch im Dorfbereich; vereinzelt - VG: Paläotemp.

Salsola kali L. subsp. kali
LF: T - BG: F - EF: SY 1968 - VE: Küsten, Wegränder, Brachland; verbreitet - VG: Paläotemp.

Sarcocornia fruticosa (L.) A. J. SCOTT
= Arthrocnemum fruticosum (L.) MOQ., det. H. KUHBIER. LF: Ch - BG: BREM - VE: Felsküsten; vereinzelt - VG: Eu. Med., Südafrika (FI). Bei JALAS & SUOMINEN (1980) ist diese Art für Kreta und den Peloponnes nur mit Fragezeichen angegeben.

 

CISTACEAE

Cistus creticus L. subsp. creticus
= Cistus incanus subsp. creticus (L.) HEYWOOD.
LF: Ch - EF: YA 1971 - V: E. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, Phrygana; zerstreut, im Norden verbreitet (AJ).

Cistus parviflorus LAM.
LF: Ch - BG: F - EF: YA 1971 - V: E. Med. Die Art ist in MC anscheinend für Griechenland vergessen worden.

1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Cistus salviifolius L.
LF: Ch - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Fumana arabica (L.) SPACH
LF: Ch - BG: F B - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Fumana laevipes (L.) SPACH
LF: Ch - BG: F B - V: St. Med. (FI).
1991/1992, Phrygana im Süden; verbreitet (AJ), 2013 auf der Landzunge des Frango (AJ & SG).

Fumana thymifolia (L.) SPACH ex WEBB
LF: Ch - BG: H - EF: YA 1971 (var. glutinosa (L.) BURN + var. laevis (CAV.) GROSSER) - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Tuberaria guttata (L.) FOURR.
LF: T - EF: YA 1971, V: Med.-Atl. (ME).
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ).

 

CONVOLVULACEAE (incl. CUSCUTACEAE)

Convolvulus oleifolius DESR.
LF: Ch - BG: F H - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana, meist in Küstennähe; zerstreut - VG: E. Med.

Convolvulus siculus L. subsp. siculus
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana, Felsen; zerstreut - VG: St. Med.

Convolvulus althaeoides L.
= Convolvulus althaeoides L. subsp. althaeoides sensu FE. LF: H - BG: F H - EF: YA 1971 - VE: Dünen bei Panajia und Wegrand bei Lefki - VG: St. Med.

Convolvulus elegantissimus MILL.
= Convolvulus althaeoides L. subsp. tenuissimus (SM.) STACE. LF: H - BG: H - VE: Olivenhain-Wegrand nördlich der Vardhia - VG: St. Med.

Cuscuta palaestina BOISS. subsp. palaestina
LF: Par - BG: H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: E. Med. (Ir. Anat.).

CRASSULACEAE

Umbilicus chloranthus BOISS.
LF: G - BG: H - VE: an frischeren Stellen unterhalb und auf Felsen; vereinzelt - VG: Endemisch für den Balkan, die Ägäischen Inseln und West-Anatolien.

Sedum litoreum GUSS. s. str.
LF: T - BG: F H - VE: in Felspalten; verbreitet - VG: Eu. Med.

Crassula tillaea LESTER-GARLAND
LF: T - BG: F
2013 in Küstenphrygana in der Bucht von Lefki (AJ & SG).

 

CUCURBITACEAE

Ecballium elaterium (L.) A. RICH.
LF: G - BG: F - V: Eu. Med.

1991/1992, Schutthügel im Südosten des Dorfes (AJ), 2013 noch in diesem Bereich auch einer Brachfläche (AJ & SG).

 

DIPSACACEAE

Knautia integrifolia (L.) BERTOL.
LF: T - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, Phrygana; verbreitet - VG: Eu. Med.

Lomelosia brachiata (SM.) GREUTER & BURDET
= Tremastelma palaestinum (L.) JANCH. LF: T - BG: H - VE: Phrygana; Wegränder; zerstreut - VG: E. Med. (FI).

 

ERICACEAE

Arbutus unedo L.
LF: P - BG: H - VE: Gebüsch in kleiner Schlucht im Osten der Insel - VG: Med.-Atl.

Erica manipuliflora SALISB.
= Erica verticillata FORSSK. LF: Ch - BG: F - EF: YA 1971 - V: E. Med.
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

 

EUPHORBIACEAE

Euphorbia dendroides L.
LF: Ch - BG: F - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana in Küstennähe, unterhalb und auf Felswänden; zerstreut - VG: St. Med.

Euphorbia exigua L.
LF: T - BG: H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Paläotemp.

Euphorbia helioscopia L.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Cosmop.

Euphorbia paralias L.
LF: Ch - EF: YA 1971 - VE: Dünen; verbreitet - VG: Med.-Atl.

Euphorbia peplis L.
LF: T - BG: F H - EF: SY 1968 - VE: Sandküsten; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Euphorbia peplus L.
= incl. Euphorbia peploides GOUAN. LF: T - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Felsen; verbreitet - VG: Paläotemp.

Euphorbia rigida M. BIEB.
LF: Ch - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Euphorbia taurinensis ALL.
LF: T - BG: H - VE: Phrygana im Süden, Felsen; vereinzelt - VG: Eu. Med.

Mercurialis annua L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Phrygana, Felsen; verbreitet - VG: Paläotemp.

 

FABACEAE (LEGUMINOSAE)

K Acacia saligna (LABILL.) WENDL. FIL.
= Acacia cyanophylla LINDL.
LF: P - B: B - Heimat West-Australien (YANNITSAROS 1991).

1991/1992, als Zierbaum an Wegrändern und in Dorfnähe angepflanzt (AJ).

Anthyllis hermanniae L.
LF: Ch - BG: F B - EF: SY 1968 - V: St. Med.
1991/1992, Phrygana auf sandigen Böden, Dünen; zerstreut (AJ).

Anthyllis vulneraria L. subsp. rubriflora (DC.) ARCANG.
= Anthyllis vulneraria subsp. praepropera (A. KERN.) BORNM.
LF: H - BG: F B - EF: YA 1971, V: Eu. Med. Vereinzelt kommen auch weißblühende Formen vor.

1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Astragalus boeticus L.
LF: T - BG: F B - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, Olivenhaine und Wiesen; vereinzelt (AJ), 2013 südwestl. des Dorfes (AJ & AG).

Astragalus hamosus L.
LF: T - BG: H - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.)

Biserrula pelecinus L.
= Astragalus pelecinus (L.) BARNEBY.
LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991, V: Eu. Med. (Atl.).

1991/1992, Phrygana, Wegränder; zerstreut (AJ).

Bituminaria bituminosa (L.) STIRT.
= Psoralea bituminosa L.
LF: H - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med.
1991/1992, Kulturland, Wegränder; verbreitet (AJ).

Calicotome villosa (POIRET) LINK
LF: P - BG: F - EF: YA 1971 - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Prygana; verbreitet (AJ).

Ceratonia siliqua L.
LF: P - EF: YA 1971 - V: St. Med.
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

K Cercis siliquastrum L.
V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, Dorfbereich und Wegränder; nur angepflanzt (AJ).

Coronilla scorpioides (L.) KOCH
LF: T - BG: F B - V: Eu. Med. (ME, Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, sandige Böden; zerstreut (AJ), 2013 auf Dünen im Nordwesten (AJ & SG).

Coronilla repanda (POIR.) GUSS. subsp. repanda
LF: T - BG: F B
1991/1992, sandige Böden; verbreitet (AJ), 2013 in Kato Nisis (AJ & SG).
Bei einigen der von zunächst als "Coronilla scorpioides" bestimmten Aufsammlungen lag die Vermutung nahe, dass es sich um Coronilla repanda handelt, was später durch TH. RAUS (schriftl. Mitt. 1992) bestätigt wurde. Die Art ist endemisch für das Mittelmeergebiet, im MC ist sie für den Balkan und Kreta nicht angegeben. Der Fund stellte daher einen Neufund für Griechenland dar. Auf Elafonisos ist sie auf sandigen Böden verbreitet und tritt typischerweise in den Dünenbereichen auf.

Genista acanthoclada DC.
LF: Ch - EF: YA 1971 - BG: F, V: E. Med.
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Hedysarum spinosissimum L.
LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 (var. pallens (MORIS) RONY) - V: St. Med.
1991/1992, Wegränder, Kulturland, Dünen; zerstreut (AJ), 2013 auf sandigem Olivenhain im Nordwesten (AJ & SG).

Hippocrepis ciliata WILLD.
LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 V: Eu. Med.

1991/1992, Felsen, Wegränder, Kulturland; zerstreut (AJ), 2013 auf sandigem Boden in Kato Nisi (AJ & SG).

Hippocrepis multisiliquosa L.
LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ), 2013 im Südwesten des Dorfes (AJ & SG).

Hymenocarpos circinnatus (L.) SAVI
LF: H - BG: F B - EF: YA 1971 - V: Eu. Med.

1991/1992, Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ), 2013 auf sandigem Boden im Südwesten des Dorfes (AJ & SG).

Lathyrus amphicarpos L.
= Lathyrus quadrimarginatus BORY & CHAUB. LF: T - BG: B - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Olivenhain im Westen (AJ).

Lathyrus annuus L. s. str.
LF: T - BG: F B - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

1991/1992, Olivenhaine; vereinzelt (AJ).

Lathyrus aphaca L.
LF: T - BG: B - V: Eu. Med. (ME, Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, Wiese bei Lefki, Olivenhain südlich des Dorfes (AJ).

Lathyrus cicera L.
LF: T - BG: B - V: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Lathyrus clymenum L.
LF: T - BG: B - V: St. Med. (FI).
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Lathyrus setifolius L.
LF: T - BG: H - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, unterhalb Felsen bei Höhle südlich der Vardhia (AJ).

* Lens culinaris MEDIK.
LF: T - BG: B - Heimat: unbekannt (YANNITSAROS 1991).

1991, unterhalb des Müllplatzes im Osten (AJ).

Lotus corniculatus L.
EF: Ya 1971. (nicht gefunden)

Lotus edulis L.
LF: T - BG: F B - V: St. Med. (Atl.).

1991/1992, Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ), 2011 am Weg im Südwesten (AJ & SG).

Lotus conimbricensis BROT.
LF: T - BG: B - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Felsen, Phrygana; vereinzelt (AJ).

Lotus cytisoides L.
LF: H - BG: B - EF: YA 1971 V: St. Med.
1991/1992, Küsten, küstennahe Felswände; verbreitet (AJ).

Lotus halophilus BOISS. & SPRUNER
LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).

1991/1992, Dünen; vereinzelt (AJ).

Lotus tetragonolobus L.
= Tetragonolobus purpureus MOENCH.
LF: T - V: Eu. Med.

1991/1992, Wiese bei Lefki (AJ).

Lupinus angustifolius L. subsp. angustifolius
LF: T - EF: YA 1971 - V: St. Med.

1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Lupinus luteus L.
LF: T - BG: F H - V: u. a. Mittelmeergebiet (MC).
1991/1992, Wiesen im Zentrum (AJ).
In FE ist die Art noch nicht für Griechenland angegeben. 1986 meldet sie AKEROYD (in GREUTER & RAUS 1986) für die Gegend von Kalamata (Messenien, Peloponnes) und somit das erste Mal für Griechenland. STRASSER (1986) findet die Pflanze an einem Straßenrand oberhalb Neapoli. Auf Elafonisos bildet sie in den Olivenhaingebieten und Wiesen nördlich der Vardhia und Kato Nisi große Bestände und muß als eingebürgert gelten.

Lupinus micranthus GUSS.
LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

* Medicago arborea L.
LF: Ch - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, aus Anpflanzungen verwildert; vereinzelt - VG: St. Med.

Medicago coronata (L.) BARTAL.
LF: T - BG: H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (ME, Ir. Anat.).

Medicago disciformis DC.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland - VG: St. Med.

Medicago littoralis LOISEL.
LF: T - BG: H - VE: Küsten; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

Medicago marina L.
LF: Ch - EF: YA 1971 - VE: Sandküsten; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

Medicago minima (L.) L.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland, Phrygana - VG: Kulturland - Paläotemp.

Medicago monspeliaca (L.) TRAUTV.
= Trigonella monspeliaca L. LF: T - BG: H - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (ME, Ir. Anat.).

Medicago orbicularis (L.) BARTAL.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Medicago polymorpha L.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland - VG: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).

Medicago praecox DC.
LF: T - BG: H - VE: Olivenhain im Westen - VG: Eu. Med.

Medicago rugosa DESR.
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland - VG: St. Med.

Medicago truncatula GAERTN.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kultur-und Brachland - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Melilotus indicus (L.) ALL.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat. (ME).

Melilotus sulcatus DESF.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: St. Med. (Atl.).

Melilotus graecus (BOISS. & SPRUNER) LASSEN
= Trigonella graeca (BOISS. & SPRUNER) BOISS. LF: T - BG: F H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Endemisch für Nordgriechenland, Sterea, Peloponnes, Kithira (IATROU 1986) und Kreta (GREUTER 1973b, GREUTER, MATTHÄS & RISSE 1984).

Onobrychis caput-galli LAM.
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland, Phrygana, zerstreut - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Onobrychis aequidentata (SIBTH. & SM.) D'URV.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VG: St. Med. Die Art habe ich selbst nur am gegenüberliegenden Festland gefunden. Ein Beleg von Elafonisos von 1990 befindet sich jedoch im Herbar der Ruhr-Universität, gesammelt von der Exkursionsgruppe unter Leitung von HAEUPLER (1991).

Ononis diffusa TEN.
conf. TH. RAUS. LF: T - BG: B - VE: Olivenhaine im Norden; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Atl.).

Ononis ornithopodioides L.
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: St. Med.

Ononis reclinata L.
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Ononis viscosa L. subsp. breviflora (DC.) NYMAN
= Ononis brevifolia DC. LF: T - BG: H - VE: "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia - VG: Eu. Med. (Atl.).

Ornithopus compressus L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Kulturland; zerstreut - VG: St. Med.

Ornithopus pinnatus (MILLER) DRUCE
LF: T - BG: F H - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: Med.-Atl.

* Pisum sativum L. subsp. sativum
LF: T - VE: Wegrand im Westen der Insel - Heimat: Südeuropa (YANNITSAROS 1991).

Scorpiurus muricatus L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Phrygana, Wegränder, Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Trifolium angustifolium L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med. (ME, Atl.).

Trifolium arvense L. var. arvense
LF: T - BG: H - VE: Olivenhaine nördlich der Vardhia - VG: Paläotemp.

Trifolium boissieri GUSS.
LF: T - BG: H - VE: Olivenhain südlich Panajia, Wiese im Nordwesten - VG: E. Med.

Trifolium campestre SCHREB.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Phrygana, Felsen; verbreitet - VG: Paläotemp.

Trifolium cherleri L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland und Phrygana, zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Trifolium dasyurum C. PRESL
LF: T - BG: H - VE: Wiese bei Lefki - VG: E. Med. (Ir. Anat.).

Trifolium infamia-ponertii GREUTER
= Trifolium intermedium GUSS. LF: T - BG: H - VE: Kulturland, Phrygana; vereinzelt - VG: Mediterrane Region (MC).

Trifolium lappaceum L. var. lappaceum
LF: T - BG: F H - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Trifolium nigrescens VIV.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; verbreitet - VG: Eu. Med. (ME, Atl., Ir. Anat.).

Trifolium resupinatum L.
LF: T - BG: H - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos - VG: Med.-Ir. Anat.

Trifolium scabrum L. s. str.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, Phrygana; verbreitet - VG: Eu. Med. (ME, Atl., Ir. Anat.).

Trifolium spumosum L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Atl.).

Trifolium stellatum L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Kulturland; verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Trifolium tomentosum L.
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland; zerstreut bis verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Trigonella balansae BOISS. & REUTER
LF: T - BG: F H - VE: Kultur und Brachland; zerstreut - VG: Endemisch für das südgriechische Festland, die Ägäische Inseln und Zypern.

Tripodium tetraphyllum (L.) FOURR.
= Anthyllis tetraphylla L. = Physanthyllis tetraphylla (L.) BOISS. LF: T - BG: F H - VE: Südhang der Vardhia - VG: St. Med. (Atl.).

Vicia benghalensis L.
= Vicia atropurpurea DESF. LF: T - BG: H - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: St. Med. (FI).

Vicia cretica BOISS. & HELDR. subsp. cretica
LF: T - BG: H - VE: Phrygana im Nordosten - VG: Endemisch für Südost-Griechenland, die Ägäischen Inseln, Südwest-Anatolien und Zypern.

* Vicia faba L.
LF: T - VE: Kulturland; vereinzelt - Heimat: unbekannt (YANNITSAROS 1991).

Vicia hybrida L.
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Vicia lutea L. var. hirta (DC.) LOISEL.
LF: T - BG: H - VE: Olivenhaine; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Vicia parviflora CAV.
= "Vicia tenuissima" sensu FE. LF: T - BG: H - VE: Hang nördlich der Vardhia - VG: Eu. Med. (FI).

Vicia peregrina L.
LF: T - BG: H - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

* Vicia sativa L. subsp. sativa
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland; zerstreut - Heimat: unbekannt (YANNITSAROS 1991).

Vicia villosa ROTH subsp. varia (HOST) CORB.
LF: T - BG: H - VE: Kultur und Brachland; vereinzelt - VG: Süd- und Mitteleuropa, Nord-Afrika, Palästina, Türkei (FT).

Vicia villosa ROTH subsp. microphylla (D'URV.) P. W. BALL
LF: T - BG: F H - VE: "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia - VG: Endemisch für Sterea, die Ionische Inseln, den Peloponnes, die Kykladen und die Ostägäischen Inseln IATROU 1986, in MC auch für Kreta, die Türkei, Ägypten und Libyen.

 

FAGACEAE

Quercus coccifera L. - Kermes-Eiche
LF: P - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana; verbreitet - VG: St. Med. (Atl.).

 

FRANKENIACEAE

Frankenia hirsuta L.
LF: Ch - BG: F B - EF: YA 1971 V: Med.-Ir. Anat.
1991/1992, Felsküsten; verbreitet (AJ), 2013 in der Bucht von Lefki (AJ & SG).

 

GENTIANACEAE

Blackstonia perfoliata (L.) HUDS.
LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (ME, Ir. Anat.).

1991/1992, Phrygana in Küstennähe; zerstreut (AJ), 2013 auf der Landzunge des Frangos (AJ & SG).

Centaurium erythraea RAFN
LF: T - BG: B - V: Paläotemp.
1991 in der Phrygana nordwestlich der Vardhia (AJ).
Der gesammelte Beleg ist nur in Knospe, so daß eine Bestimmung der Unterart nicht vorgenommen werden konnte.

Centaurium tenuiflorum (HOFFMANNS. & LINK) FRITSCH
LF: T - BG: F H - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, Phrygana, Felsen, meist in Küstennähe; verbreitet (AJ), 2013 an der Küste südl. der Vardhia und auf der Landzunge des Frangos (AJ & AG).
Auf die Bestimmungschwierigkeiten des Artenpaares C. tenuiflorum und C. pulchellum weist HÖNER (1991) hin. Die auf Elafonisos beobachteten und gesammelten Pflanzen besitzen nur äußerst selten fünf Internodien, bei besonders großen Exemplaren zweigt meist nach den unteren zwei bis drei Internodien ein Seitenzweig ab. Recht konstant erweisen sich jedoch die Merkmale aufrechter Blütenstand und kurze Blütenstiele, die für C. tenuiflorum sprechen.

 

GERANIACEAE

Erodium botrys (CAV.) BERTOL.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: St. Med. (FI).

Erodium chium (L.) WILLD.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Erodium cicutarium (L.) L'HÉR subsp. cicutarium
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana, Kulturland; zerstreut - VG: Paläotemp.

Erodium gruinum (L.) L'HÉR
LF: T - BG: F H - BG: Kulturland, Wegränder; zerstreut - VG: Eu. Med.

Erodium laciniatum (CAV.) WILLD. subsp. laciniatum
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (var. dissectum LOJ.) - VE: Dünen und sandige Olivenhaine; zerstreut - VG: St. Med. (FI).

Erodium moschatum (L.) L'HÉR
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana, Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Geranium lucidum L.
LF: T - BG: H - VE: "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia - VG: Paläotemp.

Geranium molle L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland - VG: Paläotemp.

Geranium robertianum L. subsp. purpureum (VILL.) NYMAN
= Geranium purpureum VILL. LF: T - EF: YA 1971 - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Paläotemp.

Geranium rotundifolium L.
LF: T - BG: H - VE: Wiese bei Lefki - VG: Paläotemp.

 

GLOBULARIACEAE

Globularia alypum L.
LF: Ch - BG: F - EF: YA 1971 - VE: Phrygana; verbreitet - VG: St. Med.

HYPERICACEAE (GUTTIFERAE)

Hypericum empetrifolium WILLD.
LF: Ch - BG: F B - V: E. Med.
1991/1992, Nordwesten der Vardhia, Westhang der Landzunge von Elena (AJ).

Hypericum perfoliatum BOISS.
LF: H - BG: F B - EF: YA 1971 - V: St. Med.
1991/1992, Phrygana; vereinzelt (AJ), 2013 an Wegrändern in Kato Nisi (AJ & SG).

Hypericum triquetrifolium TURRA
LF: H - BG: F B - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, Kulturland, Wegränder; vereinzelt (AJ), 2013 am Wegrand in Kato Nisi (AJ & SG).

 

LAMIACEAE (LABIATAE)

Ajuga iva (L.) SCHREB.
LF Ch - BG: F H - EF: YA 1971. Nicht gefunden.

Ajuga chamaepitys (L.) SCHREB. subsp. chia (SCHREB.) ARCANG.
= Ajuga chia SCHREB.
LF T - BG: F B. - V: Eu. Med. (C. Europe).
1991/1992: Kulturland; vereinzelt (AJ).

Ballota acetabulosa (L.) BENTH.
LF: Ch - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Endemisch für das griechische Festland, die Ägäischen Inseln, Kreta, Südwest-und West-Anatolien (CARLSTRÖM 1987, BARCLAY 1986), auf Corfu wahrscheinlich nur adventiv (HANSEN 1982).
1991/1992 meist unterhalb von Mauern; vereinzelt (AJ).

Coridothymus capitatus (L.) REICHENB. fil.
= Thymus capitatus (L.) HOFFMANNS. & LINK.
LF: Ch - BG: F - EF: SY 1968 - V: St. Med.

1991/1992, Phrygana, Dünen; verbreitet (AJ).

Lamium amplexicaule L.
LF: T - BG: F B - V: Paläotemp.

1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

? Lamium bifidum CYR. subsp. bifidum
LF: T - BG: B - V: St. Med. (FI).
1991/1992 Kulturland; vereinzelt (AJ).
Im Nachhinein wurde die Bestimmung unsicher, ob es sich nicht um L. moschatum handelte. Die Belege befinden sich im Herbarium in Berlin.

Lavandula stoechas L. subsp. stoechas
LF: Ch - EF: YA 1971 V: St. Med.
1991/1992, Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ), 2013 in Phrygana in Kato Nisi (AJ & SG).

Marrubium vulgare L
YA 1971
Nicht gefunden (AJ).

* Mentha x piperita L.
conf. G. WIEGLEB. LF: B - Heimat: ?
1991 im Dorf am Wegrand (AJ)

Mentha pulegium L.
conf. G. WIEGLEB. LF: H - BG: F B - V: Paläotemp.

1991/1992 saisonaler Tümpel im Nordwesten (AJ), Hier noch 2013 (AJ & SG).

Phlomis cretica C. PRESL
LF: Ch - BG: F B - EF: HAE 1991 - V: Endemisch für das griechische Festland, Kreta, Rhodos und W-Anatolien (Marmaris-Halbinsel) (CARLSTRÖM 1986).
1991/1992 Phrygana; zerstreut (AJ), 2011 am Gipfel der Vardhia (AJ & SG).
Es ist eine ökologische Trennung beider Phlomis-Arten auf Elafonisos festzustellen. So kommt in der offenen, trockenen Phrygana ausschließlich Phlomis cretica vor, Phlomis fruticosa dagegen konnte ich nur in der etwas feuchteren "Schlucht" nördlich der Vardhia finden.

Phlomis fruticosa L.
LF: P - EF: HAE 1991 - V: St. Med.
1991/1992 in der "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia (AJ).

Prasium majus L.
LF: Ch - BG: F, EF: YA 1971 - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992 in hohem Gebüsch; zerstreut (AJ), 2013 in einem Gebüsch auf der Landzunge Frangos (AJ & SG).

Salvia fruticosa MILL.
= Salvia triloba L. fil. LF: Ch - BG: B - V: E. Med.
1991/1992 in der "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia (AJ).

Salvia pomifera L. subsp. calycina (SM.) HAYEK
LF: Ch - BG: F H - V: Ostpeloponnes, Attika, Euböa, Nordgriechenland, Kykladen, Chios, Westanatolien (BOTHMER 1970).
1991/1992 an geschützteren Bereichen der Phrygana und in Meeresnähe; zerstreut (AJ), 2013 im Westen der der Landzunge des Frangos (AJ & SG).
Auf Kreta wird diese Unterart durch die nur schwach getrennte Typus-Unterart vertreten. Nach GREUTER und RECHINGER (1967) ist das einzig taugliche Unterscheidungsmerkmal die Form und Beschaffenheit der Blätter und auf Kithira werden eine gute Anzahl von Zwischenformen gefunden. Auch bei den Untersuchungen von BOTHMER (1970) stellen sich die meisten der untersuchten Belege von Kithira und auch einer von der Malea-Halbinsel als intermediär heraus. Die Blätter der gesammelten Pflanzen von Elafonisos zeigen in allen Fällen ein Längen-Breiten-Verhältnis, was der subsp. calycina entspricht. Die Farbunterschiede zwischen Blattober- und unterseite sind jedoch variabel. So treten Pflanzen auf, deren Blätter auch oben grau sind und es konnten ebenfalls Pflanzen mit leicht gewellten Blatträndern beobachtet werden. Solche Pflanzen könnten den erwähnten Zwischenformen beider Unterarten entsprechen.

Salvia verbenaca L.
LF: H - BG: H - EF: YA 1971 - VG: Med.-Atl.
1991/1992, Phrygana, Kulturland (AJ).

Salvia viridis L.
LF: T - BG: F H - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).

1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Satureja juliana L.
= Micromeria juliana (L.) BENTH.
conf. E. BERGMEIER.
LF: Ch - BG: B - V: St. Med. (Atl.).

1991/1992, Felsspalten; zerstreut (AJ).

Satureja nervosa DESF.
= Micromeria nervosa (DESF.) BENTH.
conf. E. BERGMEIER.
LF: Ch - BG: B - V: St. Med.

1991/1992, Phrygana, Wegränder; zerstreut (AJ).

Satureja thymbra L.
LF: Ch - BG: F B - EF: SY 1968 - V: E. Med.

1991/1992, Phrygana, Wegränder; zerstreut (AJ), noch 2013 (AJ & SG).

Sideritis curvidens STAPF
= Sideritis romana L. subsp. curvidens (STAPF) HOLMB.
LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - V: E. Med.
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ), 2013 auf der Landzunge Elena (AJ & SG).

Stachys chrysantha BOISS. & HELDR.
LF: H - BG: F B - EF: HAE 1991 - V: Endemisch für Lakonien (IATROU 1986).
1991/1992, Felsspalten (AJ), 2011 auf Felsen im Südwesten (AJ & SG).

Stachys cretica L. subsp. cretica
LF: H - BG: F H - V: Endemisch für Albanien, Griechenland und Kreta (MC).
1991 in Phrygana gegenüber des Inselchens Kasella (AJ).

Stachys spreitzenhoferi HELDR. subsp. spreitzenhoferi
LF: H - BG: F H - V: Endemisch für Lakonien und Kithira (IATROU 1986).
1991/1992, Felsspalten (AJ), 2011 auf Felsen im Südwesten (AJ & SG).
Eine genaue Verbreitung der beiden eng verwandten Arten St. chrysantha und St. spreizenhoferi auf Elafonisos kann nicht angegeben werden. Beide Arten sind vegetativ nicht definitiv auseinander zu halten (GREUTER & RECHINGER 1967) und es wurden nicht an allen Stellen blühende Exemplare gesehen. Stachys spreitzenhoferi galt lange Zeit als Endemit Kithiras, bis die Art auch auf der Malea-Halbinsel gefunden wurde (S. GREUTER & RECHINGER 1967). Für die Typusunterart werden bei IATROU (1986) zwei Fundpunkte auf der südwestlichen Maleahalbinsel angegeben, während für Monemvassia die subsp. virella D. PERSSON beschrieben worden ist. Auf Elafonisos kommt St. spreizenhoferi auf der Landzunge des Frangos und Elena, auf Felsen an der Ostküste und im Nordwesten vor und scheint hier häufiger zu sein als St. chrysantha. Letztere tritt besonders häufig in der Region des Vardhia auf. Auf der Landzunge des Siros schließlich kommen beide Arten vor, auf Felsen gegenüber des Inselchens Kasella auch in direkter Nachbarschaft auf einer Felswand.

Teucrium brevifolium SCHREBER
LF: Ch - BG: F - EF: YA 1971 - V: E. Med.
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ), noch 2013 (AJ & SG).

Teucrium capitatum L.
= Teucrium polium subsp. capitatum (L.) ARCANGELI.
LF: Ch - BG: F B - EF: YA 1971 - V: Mittelmeerregion (MC).
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ), 2013 am Küstenweg südl der Vardhia (AJ & SG).

Teucrium divaricatum HELDR. subsp. divaricatum
LF: Ch - BG: F B - EF: YA 1971 (sp.) - V: E. Med. (MC).
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ), 2013 auf den Landzungen Frangos und Elena /AJ & SG).

 

LINACEAE

Linum bienne MILL.
LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - V: Med.-Atl. (Ir. Anat.).
1991/1992, Wegränder, Phrygana; zerstreut (AJ).

Linum pubescens BANKS & SOL.
LF: T - BG: F - V: E. Med. bis Nord-Irak (MEIKLE 1977).

1991/1992, Phrygana bei Lijia, Taleinschnitt gegenüber des Inselchens Kasella (AJ).

Linum trigynum L.
= Linum gallicum L.
LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (ME, Ir. Anat.).
1991/1992, 1991/1992 (AJ), 2011in Küstenphrygana im Südwesten und am Südhang der Vardhia (AJ & AG), 2013 in Küstenphrygana südl. der Vardhia und in Kato Nisi (AJ & SG).

Linum strictum L. subsp. spicatum (PERS.) NYMAN
LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - VG: Med.-Ir. Anat.
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ),
2013 in Küstenphrygana südl. der Vardhia (AJ & SG).

 

LYTHRACEAE

Lythrum borysthenicum (SCHRANK) LITV.
conf. E. BERGMEIER.
LF: T - BG: F B - VG: Mediterran und Saharo-Arabisch (FT).
1991/1992, saisonales Feuchtgebiet im Nordwesten (AJ), noch 2013 (AJ & AG).
Die Art tritt auf dem Balkan und in der Ägäis nur selten auf. RECHINGER (1943) gibt lediglich einen Fundort dieser Art in der Ägäis (Kreta) an. GREUTER, MATTHÄS & RISSE (1984) fügen einen weiteren auf Kreta hinzu. Im nördlichen Teil der Ägäis ist Lythrum borystenicum von den Inseln Psathoura (SNOGERUP et al. 1980) und Ag. Efstratios (SNOGERUP & SNOGERUP 1991) bekannt.

Lythrum hyssopifolia L.
LF: T - BG: F H - VG: Paläotemp.
1991/1992, Küstenregionen; zerstreut (AJ), noch 2013 (AJ & AG).

 

MALVACEAE

* Lavatera arborea L.
LF: T - EF: HAE 1991 - VE: im Dorfbereich, Wegränder; aus Anpflanzungen verwildet - VG: St. Med. (FI).

Lavatera bryoniifolia MILL.
det. Th. Raus. LF: Ch - BG: B - VE: Nordhang der Vardhia, Gipfelbereich des Siros - VG: Griechenland, Kreta, Sizilien.

Lavatera cretica L.
LF: T - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Wegränder; verbreitet - VG: St. Med. (Atl.).

Malva aegyptia L.
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Mittelmeerregion bis Zentralasien (MEIKLE 1977).

Malva cretica CAV. subsp. cretica
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: St. Med. Im Südosten der Insel wachsen auch einige weißblühende Exemplare.

Malva parviflora L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, gestörte Stellen; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

 

MORACEAE

Ficus carica L. - Kultur-Feige, Ess-Feige
LF: P - BG: F - EF: HAE 1991 - VE: küstennahe Felsen; auf Olivenhainen, angepflanzt und verwildert - VG: Med.-Ir. Anat. An einigen Stellen im Osten der Insel tritt diese Art chasmophytisch auf küstennahen Felsen auf. Dies entspricht dem natürlichen Lebensraum dieser Art.

 

MYRTACEAE

K Eucalyptus spec.
LF: P - BG: H - EF: HAE 1991 (E. viminalis) - VE: Wegränder, Kulturland; angepflanzt. (nicht blühend)

 

NYCTAGINACEAE

* Mirabilis jalapa L. - Wunderblume
LF: G - EF: HAE 1991 - VE: Dorfbereich, Wegränder, aus Gärten verwildert - Heimat: Tropisches Amerika (YANNITSAROS 1991). In MC wird diese Art noch nicht für Griechenland aufgeführt. RAUS (in GREUTER & RAUS 1989) beobachtete diese Pflanze in Ortschaften Ostthessaliens, wo sie möglicherweise im Begriff steht, sich vollständig einzubürgern. YANNITSAROS (1991) meldet sie als eingebürgert für Kreta. Auf Elafonisos habe ich diese Art nur im engsten Dorfbereich gefunden, wo sie aus Gärten auf die Wege gelangt ist und sich dort scheinbar aus eigener Kraft hält.

 

OLEACEAE

K Olea europaea L. subsp. europaea
= Olea europaea L. subsp. sativa (LONDON) ARCANG. LF: P - EF: Sy 1968 - VE: Olivenhaine, kultiviert- VG: Eu. Med. (Atl.).

Olea europaea L. subsp. oleaster (HOFFMANNS. & LINK) NEGODI
= Olea europaea L. subsp. sylvestris (MILLER) HEGI = Olea oleaster HOFFMANNS. & LINK. LF: P - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Phrygana; verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl.).

Phillyrea latifolia L.
LF: P - BG: H - VE: hohes Gebüsch im Nordosten der Insel - VG: St. Med. (Atl.).

 

OXALIDACEAE

* Oxalis pes-caprae L.
LF: G - EF: HAE 1991 - VE: Olivenhaine, zerstreut - Heimat: Südafrika (YANNITSAROS 1991).

 

OROBANCHACEAE

Orobanche ramosa L. subsp. nana (REUT.) COUT.
= Orobanche nana (REUTER) G. BECK, conf. H. UHLICH. LF: Par - BG: F UHL - EF: YA 1971 - VE: sandige Böden; vereinzelt - VG: Mittelmeer (MC).

Orobanche alba WILLD.
det. H. UHLICH. LF: Par - BG: F UHL - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: Eurasiat. (FI).

Orobanche gracilis SM.
conf. H. UHLICH. LF: Par - BG: F UHL - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: europäisch-kaukasisch (FI).

Orobanche minor SM.
conf. H. UHLICH. LF: Par - BG: UHL - EF: HAE 1991 (cf.) - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Paläotemp.

Orobanche sanguinea C. PRESL
conf. H. UHLICH. LF: Par - BG: F H - EF: HAE 1991 - VE: Dünen und sonstige sandige Böden; vereinzelt - VG: St. Med. (FI). Im Osten des Mittelmeeres wird O. sanguinea seltener und ist in Griechenland und der Ägäis nur selten anzutreffen. Den Sprung nach Kleinasien hat diese Art scheinbar noch nicht geschafft (UHLICH 1992, schrifl. Mitt.).

Orobanche versicolor F. W. SCHULTZ
= Orobanche pubescens D'URV., det. H. UHLICH. LF: Par - BG: UHL - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med.

PAPAVERACEAE

Fumaria bastardii BOREAU
LF: T - BG: F H - VG: Med.-Atl.
1991/1992, Kulturland, zerstreut (AJ).

Fumaria capreolata L.
LF: T - V: Eu. Med. (ME, Atl.).
1991/1992, Wegrand südlich des Dorfes (AJ).

Fumaria macrocarpa PARL. subsp. macrocarpa
LF: T - BG: F H - V: E. Med.

1991/1992, frischere Phrygana und Olivenhaine; vereinzelt (AJ).

Fumaria officinalis L. subsp. officinalis
LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991 (cf.) - V: Europa und Mittelmeer, eingebürgert in weiteren Teilen der Erde (LIDÉN 1986).
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ).

Fumaria parviflora LAM.
LF: T - BG: B - V: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).
1991/1992, Olivenhain nördlich der Vardhia (AJ).

Fumaria petteri RCHB. subsp. petteri
LF: T - BG: F H - EF: HAE 1991 (cf.) - VG: E. Med.
1991/1992, Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ).

Glaucium flavum CRANTZ
LF: H - VG: Med.-Atl. (ME).
1992, Strand von Frango (AJ).

Hypecoum procumbens L.
LF: T - BG: F - V: Paläotemp. (FI).
1991/1992, sandige Olivenhaine im Westen der Insel, vereinzelt (1991/1992).

Papaver argemone L. subsp. nigrotinctum (FEDDE) KADEREIT
= Papaver nigrotinctum FEDDE. LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (sp.) - V: Endemisch für die ägäische Region (KADEREIT 1986, IATROU 1986).
1991/1992, Olivenhaine; vereinzelt (AJ), 2011, Olivenhain im Zentrum, Sanddüne südwestl. Kato Nisi (AJ & SG, conf. J. W. Kadereit).
Erwähnenswert ist die Behaarung der Kapsel. Die wenigen Borsten konzentrieren sich auf den oberen Bereich der Kapsel. Dieses Merkmal gibt KADEREIT (1986) nur für die Typusunterart und die subsp. meiklii von Zypern an.

Papaver hybridum L.
LF: T - BG: H - VE: Olivenhaine; vereinzelt - VG: Paläotemp.

Papaver purpureomarginatum KADEREIT
LF: T - BG: F
2011 auf einer Sanddüne südwestl. Kato Nisi gegenüber Kasella (AJ & SG, det. J. W. Kadereit).

Papaver rhoeas L.
LF: T - EF: YA 1971 - V: Paläotemp.
1991/1992, Kulturland, Wegränder; verbreitet (AJ).
Sowohl var. rhoeas mit abstehender, als auch var. strigosum mit anliegender Beborstung des Blütenstieles kommen vor, wobei letztere bei weitem überwiegt.

K, S Papaver somniferum L.
LF: T - EF: HAE 1991 - Heimat: unbekannt (YANNITSAROS 1991).
1991/1992, Wegrand im Dorf, als Zierpflanze angesät (AJ), 2013 verwildert auf einer Brache im Südosten des Dorfes (AJ & SG).

 

PLANTAGINACEAE

Plantago afra L.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Med.-Ir. Anat.

Plantago albicans L.
LF: Ch - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Dünen, sandige Böden; verbreitet - VG: St. Med.

Plantago bellardii ALL.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (f. major HAUSSKN.) - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Plantago cretica L.
LF: T - BG: F H - EF: YA 1971 - VE: Phrygana, Wiesen; zerstreut; Kulturland nördlich der Vardhia und bei Kato Nisi verbreitet - VG: E. Med. (Ir. Anat.).

Plantago lanceolata L.
LF: H - BG: H - VE: Wiese bei Lefki - VG: Paläotemp.

Plantago lagopus L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, Phrygana, Wegränder; verbreitet - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Plantago weldenii RCHB.
= Plantago coronopus subsp. commutata (GUSS.) PILGER. LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (P. coronopus L.) - VE: Kulturland, Wegränder, Phrygana in Küstennähe; zerstreut - VG: E. Med. (FT).

PLUMBAGINACEAE

Limonium gmelinii (WILLD.) KUNTZE
LF: H - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Küsten; vereinzelt - VG: Paläotemp.

Limonium virgatum (WILLD.) FOURR.
= Limonium oleifolium sensu FE, = Statice virgata WILLD., conf. TH RAUS. LF: Ch - BG: B - EF: SY 1968 - VE: Felsküsten; verbreitet - VG: Med.-Atl. Einige der Belege ließen sich nicht zuordnen, sie wurden von TH. RAUS (Berlin) als L. graecum (POIRET) RECH. FIL. bestimmt

 

POLYGALACEAE

Polygala monspeliaca L.
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

 

PORTULACACEAE

Portulaca oleracea L. subsp. oleracea
LF: T - VE: Wegränder und Brachflächen im Dorfbereich - VG: Cosmop.

 

POLYGONACEAE

Emex spinosa (L.) CAMPD.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: sandige Böden; zerstreut - VG: St. Med. (Atl.).

Polygonum maritimum L.
LF: H - BG: H - EF: SY 1968 - VE: Sandküsten; zerstreut - VG: Temp.

Polygonum aviculare agg. - Vogel-Knöterich
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Dorf, Wegrand.

Rumex bucephalophorus L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - VE: sandige Böden; verbreitet (noch 2011) - VG: mediterran-macaronesisch (FI).

Rumex pulcher L.
LF: H - BG: H - VE: Wiese bei Lefki; Olivenhain nördlich der Vardhia - VG: Eu. Med. (FI).

 

PRIMULACEAE

Anagallis arvensis L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 (var. latifolia (L.) HAY.) - VG: Paläotemp. (blau blühend)

1991/1992, Kulturland, Phrygana; verbreitet (AJ), noch 2013 (AJ & SG).

Anagallis foemina MILLER
LF: T - BG: H, F, V: Paläotemp.
2013 im einem saisonalen Feuchtgebiet im Nordwesten (AJ & SG).

Asterolinon linum-stellatum (L.) DUBY
LF: T - BG: F H - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ).

Cyclamen graecum LINK
LF: G - BG: H K - EF: HAE 1991 - V: Endemisch für das griechische Festland, Kreta, die Ägäischen Inseln und den SW und W Anatoliens (CARLSTRÖM 1987, BARCLAY 1986).
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ), 2013 auf der Landzunge des Frango (AJ & SG).

 

RANUNCULACEAE

Adonis microcarpa DC. subsp. microcarpa
LF: T - BG: F B - V: mediterran - macaronesisch (FI).
1991/1992, Kulturland, vereinzelt (AJ).

Anemone coronaria L.
LF: G - BG: B - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991, Wiese bei Lefki (AJ).

Anemone pavonina LAM.
LF: G - BG: F B - EF: HAE 1991 - V: St. Med.
1991, Phrygana, Kulturland, verbreitet (AJ).

Clematis cirrhosa L.
LF: L - BG: F B - V: St. Med. (Atl.). Die Art wurde scheinbar in FE für Griechenland vergessen.

1991/1992, durch hohes Gebüsch rankend, zerstreut (AJ).

Delphinium spec.
LF: T - BG: B - VE: Phrygana, Kulturland, zerstreut (nicht blühend)

Nigella arvensis L. subsp. aristata (SM.) NYM.
LF: T - BG: H - VG: Von Corfu über Sterea, Thessalien nach Euböa, Attika und Peloponnes (STRID 1970).

1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ).

Nigella arvensis L. subsp. brevifolia STRID
conf. A. STRID. LF: T - BG: F H, V: Endemit der Südägäis (Kreta, Rhodos) (STRID 1970, JALAS & SUOMINEN 1989).
1991/1992, Phrygana (AJ).
Dies ist der erste Fund dieser Unterart auf dem Peloponnes. Er stellt damit einen Neufund für Griechenland (sensu MC) dar. Die nächsten Wuchsorte liegen auf West-Kreta, wo die Sippe aber nach 1884 nicht mehr gesammelt wurde (STRID 1970).

Nigella damascena L.
LF: T - BG: F H - VG: Eu. Med. (FI).
1991/1992, küstennahe Bereiche der Landzunge des Siros; vereinzelt (AJ).

Ranunculus bullatus L.
LF: H - BG: F B - V: St. Med. (Atl.).
1991, Phrygana; zerstreut (AJ).

Ranunculus ficaria L. subsp. ficariiformis ROUY & FOUC.
LF: G - BG: B - V: Eu. Med. (Atl.).

1991, Olivenhain nördlich der Vardhia (AJ).

Ranunculus gracilis E. D. CLARKE
LF: H - BG: H - V: nordost-mediterran (FI).
1991, Phrygana, vereinzelt (AJ).

Ranunculus isthmicus BOISS.
conf. E. BERGMEIER. LF: H - BG: F H - V: E. Med. (Ir. Anat.). Ein in Europa sehr seltener Hahnenfuß, der bei JALAS & SUOMINEN 1989 nur mit zwei Fundpunkten auf Sizilien und einem am Isthmos von Korinth angegeben ist.

1991, Phrygana, vereinzelt (AJ).

Ranunculus milii BOISS. & HELDR.
conf. E. BERGMEIER. LF: H - BG: F H - V: Endemisch für den Süd-Peloponnes (JALAS & SUOMINEN 1989, IATROU 1986).

1991, Phrygana, zerstreut (AJ).-

Ranunculus muricatus L.
LF: T - BG: F H - VG: Eu. Med. (ME).
1991/1992, saisonale Feuchtstellen im Nordwesten (AJ), noch 2013 (AJ & SG).

Ranunculus saniculifolius VIV.
= Ranunculus peltatus SCHRANK subsp. fucoides (FREYN) MUNOZ GARMENDIA, det. G. WIEGLEB. LF: A - BG: F B - V: St. Med. (FI)
1991, im einem saisonalen Feuchtgebiet im Nordwesetn.
In Med-Check-List wird diese Art als Synonym von Ranunculus peltatus subsp. fucoides angegeben. In VALDES et al. (1987) jedoch werden subsp. fucoides und subsp. saniculifolius als getrennte Unterarten angesehen. Die Pflanzen von Elafonisos entsprechen der subsp. saniculifolius. Um Mißverständnisse zu vermeiden wähle ich in diesem Fall den Namen nach FT. In FE kommt diese Sippe nicht vor.

Ranunculus saniculifolius ist für Griechenland (sensu MC) in MC nicht angegeben. Bei JALAS & SUOMINEN (1989) wird sie in Griechenland für Corfu, die Kykladen und Nordost-Griechenland angegeben. Die Angabe von HANSEN (1982) für Corfu ist nicht eindeutig, da er R. saniculifolius als Synonym von Ranunculus baudotii GODRON betrachtet. Bei JALAS & SUOMINEN (l. c.) ist auch letztere für Corfu angegeben, in der Florenliste der Insel von GEORGIOU (1988) keine der beiden Sippen. Für die Ägäis wurde Ranunculus saniculifolius das erste Mal von GREUTER (1973b) auf Kreta nachgewiesen. Weiterhin kommt sie auf verschiedenen Inseln vor, so auf Karpathos (GREUTER et al 1983) und Kos (HANSEN 1980).

 

RESEDACEAE

Reseda lutea L.
LF: H - BG: H - VE: Brachfläche bei Lefki, Wegrand nördlich der Vardhia - VG: Paläotemp.

 

RHAMNACEAE

Rhamnus lycioides L. subsp. oleoides (L.) JAHAND. & MAIRE
conf. E. BERGMEIER. LF: Ch - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Hang südlich der Vardhia - VG: Süd-Europa (incl. Ägäische Inseln), Nordwest-Afrika, Cyrenaica (FT).

Rhamnus lycioides L. subsp. graeca (BOISS. & REUT.) TUTIN
conf. E. BERGMEIER. LF: Ch - BG: H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: E. Med.

 

ROSACEAE

Sanguisorba minor SCOP. subsp. muricata BRIQ
LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 - V: Paläotemp.
1991/1992, Kulturland; vereinzelt (AJ).

Sarcopoterium spinosum (L.) SPACH
= Poterium spinosum L. LF: Ch - EF: SY 1968 - V: E. Med.
1991/1992, Phrygana und Kulturland, Brachflächen; verbreitet (AJ).

Pyrus spinosa FORSSK.
= Pyrus amygdaliformis VILL. det. K. I. CHRISTENSEN. LF: Ch - EF: HAE 1991 V: St. Med.
1991/1992, Olivenhain Kato Nisi (AJ), hier noch 2013 (AJ & SG).

K Prunus dulcis (MILL.) D. A. WEBB
= Amygdalus communis L., VG: S. Med. (?) (FI).
1991/1992, Olivenhaine; angepflanzt (AJ).

 

RUBIACEAE

Crucianella latifolia L.
LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - V: St. Med.
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ).

Galium aparine L.
LF: T - BG F - EF: HAE 1991 - V: Paläotemp.

1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ), 2013 am Wegrand in einem Olivenhain südwestl. des Dorfes (AJ & SG).

Galium capitatum BORY & CHAUB.
conf. TH. RAUS. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 (f. atrichum (HAL.) HAY.) - V: Endemisch für Sterea, Euböa, den Peloponnes, Kithira und Kreta (IATROU 1986), bei BARCLAY (1986) nicht für Kreta angegeben.

1991/1992, Phrygana, Kulturland; verbreitet (AJ).

Galium murale (L.) ALL.
LF: T - BG: F B - V: Eu. Med. (Ir. Anat.).
1991/1992, Wiese bei Lefki, Felsen in "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia (AJ), 2013 in Phrygana auf der Landzunge des Frangos (AJ & SG).

Galium tricornutum DANDY
LF: T - BG: F B - V: Paläotemp.
1991/1992: Olivenhaine; vereinzelt (AJ), 2013 auf einem Olivenhain im Südwesten des Dorfes (AJ & SG).

Galium verrucosum HUDSON
LF: T - BG: F B - V: St. Med.
1991/1992, Kulturland; zerstreut (AJ), 2013 auf einem Olivenhain im Südwesten des Dorfes (AJ & SG).

Rubia peregrina L.
LF: L - BG: F B - V: St. Med.-macaronesesisch (FI).
1991/1992 in hohem Gebüsch; zerstreut (AJ), 2013 auf der Landzunge des Frangos (AJ & SG).

Sherardia arvensis L.
LF: T - BG: B - V: Paläotemp.
1991/1992, Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ)

Valantia hispida L.
LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, Felsen, Phrygana; verbreitet (AJ), 2013 am Straßenrand im Osten (AJ & SG).

Valantia muralis L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - V: St. Med.
VE1991/1992, Felsen, Phrygana; zerstreut (AJ), 2013 im Westen des Dorfes (AJ & SG).

SANTALACEAE

Thesium bergeri ZUCC.
LF: Ch - BG: H - EF: YA 1971 - VE: Phrygana; verbreitet - VG: E. Med.

Thesium humile VAHL
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut (noch 2011) - VG: St. Med. (Atl.).

 

SCROPHULARIACAE

Bellardia trixago (L.) ALL.
LF: T - BG: F H - VE: Olivenhaine; zerstreut - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Cymbalaria microcalyx (BOISS.) WETTST.
LF: H - BG: LI - VE: Felsspalten; zerstreut - VG: Endemisch für den Peloponnes, Kithira und Kreta (IATROU 1986).

Linaria hellenica TURRILL
LF: T - BG: F H - EF: (YA 1971 (g)) CO & YA 1975 - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Endemisch für den Südosten Lakoniens (CONTANDRIOPOULOS & YANNITSAROS 1975).

Linaria pelisseriana (L.) MILL.
LF: T - BG: F H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Med.-Atl.

Linaria simplex (WILLD.) DC.
LF: T - BG: H - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Misopates orontium (L.) RAF.
= Antirrhinum orontium L. LF: T - BG: F H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (ME, Atl.).

Parentucellia latifolia (L.) CARUEL
LF: T - VE: Taleinschnitt gegenüber des Inselchens Kasella - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Scrophularia heterophylla WILLD.
LF: H - BG: H - VE: Felsspalten; verbreitet - VG: Endemisch für die Ionischen Inseln, Thessalien, Sterea, den Peloponnes, Kithira, die Kykladen, Kreta und die Ostägäischen Inseln (IATROU 1986).

Scrophularia peregrina L.
LF: T - BG: H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Atl.).

Verbascum graecum BOISS.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: F H - VE: Phrygana nordwestlich oberhalb des Strandes von Sarakiniko - VG: S. Jugoslawien und Griechenland (RAUS in STRID & KIT TAN 1991).

Verbascum sinuatum L.
LF: T - VE: Wegränder und Brachflächen im Dorfbereich - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Veronica cymbalaria BODARD
LF: T - BG: F H - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

SOLANACEAE

* Datura stramonium L.
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Brachfläche im Westen des Dorfes - Heimat: Amerika (YANNITSAROS 1991).

Hyoscyamus albus L.
LF: T - BG: F - EF: HAE 1991 - VE: Dorfbereich - VG: Eu. Med. (ME, Atl.).

* Lycopersicon esculentum MILL.
LF: T - VE: Küste bei Elena, Nähe von Müllplätzen - Heimat: Neotropen (YANNITSAROS 1991).

* Nicotiana glauca GRAHAM
LF: P - EF: HAE 1991 - VE: Dorfbereich, aus Anpflanzungen verwildert - Heimat: Südamerika (YANNITSAROS 1991).

Solanum nigrum L. subsp. nigrum
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland und Dorfbereich; vereinzelt - VG: Cosmop.

* Solanum tuberosum L.
LF: T - VE: Kulturland, Müllplätze - Heimat: Südamerika (FE).

 

TAMARICACEAE

K Tamarix spec.
LF: K - EF: HAE 1991 - VE: Dorfbereich, Wegränder; angepflanzt.

 

THELIGONACEAE

Theligonum cynocrambe L.
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - V: Med.-Ir. Anat.
1991/1992, Kulturland; vereinzelt (AJ).

 

URTICACEAE

Parietaria cretica L.
LF: T - BG: F H - V: E. Med.

1991/1992, Felsspalten, Wegränder im Dorf; verbreitet (AJ), noch 2011 (AJ & SG)

Urtica urens L. - Kleine Brennnessel
LF: T - BG: H - EF: YA 1971 - V: Cosmop.

1991/1992, Kultur- und Brachland, zerstreut (AJ).

Urtica membranacea POIRET
= Urtica dubia FORSSK.
LF: T - EF: HAE 1991 V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, Olivenhaine, Wegränder im Dorf; zerstreut (AJ).

Urtica pilulifera L. - Pillen-Brennnessel
LF: T - V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, unterhalb von Felswänden, Kulturland; vereinzelt (AJ).

 

VALERIANACEAE

Centranthus calcitrapae (L.) DUFR. subsp. calcitrapae
LF: T - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana, Felsen; vereinzelt - VG: St. Med. (Atl.).

Valerianella discoidea (L.) LOISEL.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Valerianella echinata (L.) DC.
LF: T - BG: H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Valerianella microcarpa LOISEL.
det. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Phrygana im Nordwesten - VG: St. Med. (FI).

Valerianella muricata (STEV. ex M. BIEB.) J. W. LOUDON.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: Med.-Ir. Anat.

Valerianella obtusiloba BOISS.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: F H - VE: Taleinschnitt gegenüber des Inselchens Kasella - VG: E. Med.

Valerianella vesicaria (L.) MOENCH
LF: T - BG: F H - VE: Olivenhaine nördlich der Vardhia - VG: Med.-Ir. Anat.

 

VERBENACEAE

*? Vitex agnus-castus L.
LF: P - EF: HAE 1991 - VE: Wegränder im Osten des Dorfes nördlich des Strandes von Panajia - VG: Eu. Med. Der Status dieser Art auf Elafonisos ist unklar, da ich nur wenige Exemplare an Wegrändern durch Phrygana gesehen habe, die angepflanzt sein könnten.

 

VITACEAE

* Vitis vinifera L. subsp. vinifera
LF: L - VE: Kulturland; vereinzelt - Heimat: unbekannt (YANNITSAROS 1991).

 

ZYGOPHYLLACEAE

Tribulus terrestris L.
LF: T - BG: F H - VE: Wegränder im Dorf - VG: Temp. (Trop.).

MONOCOTYLEDONES

AGAVACEAE

* Agave americana L.
LF: P - EF: SY 1968 - VE: Kulturland; zerstreut - Heimat: Mexico (YANNITSAROS 1991).

 

AMARYLLIDACEAE

Narcissus serotinus L.
LF: G - BG: F H K - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos; Phrygana; zerstreut - VG: St. Med. (Atl.).

Narcissus tazetta L. subsp. tazetta
LF: G - BG: F H - VE: Um den Gipfel des Siros und dem ersten Gipfelchen südlich des Frangos - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

Pancratium maritimum L.
LF: G - BG: F - EF: YA 1971 - VE: Sandstrände, Dünen; verbreitet - VG: Eu. Med.

 

ARACEAE

Arisarum vulgare TARG.-TOZZ. subsp. vulgare
LF: G - BG: F - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana, Felsen, Kulturland; verbreitet - VG: Eu. Med.

 

CYPERACEAE

Carex distachya DESF.
LF: H - BG: H - VE: kleine Schlucht in Phrygana im Nordosten - VG: Eu. Med. (Atl.).

Carex distans L.
LF: H - BG: H - VE: Dünen im Nordwesten - VG: Paläotemp.

Carex divisa HUDS.
LF: G - BG: H - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Paläotemp.

Carex flacca SCHREB. subsp. serrulata (BIV.) GREUTER
LF: G - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana, sandige Böden - VG: Med.-Ir. Anat.

Carex illegitima CESATI
det. E. BERGMEIER. LF: H - BG: H - VE: kleine Schlucht in Phrygana im Nordosten - VG: E. Med.

Cyperus capitatus VAND.
LF: G - BG: H - VE: Dünen im Nordwesten - VG: Eu. Med. (Atl.).

Schoenus nigricans L.
LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Westküsten; zerstreut - VG: Paläotemp.

Scirpus cernuus VAHL
= Isolepis cernua (VAHL) ROEMER & SCHULTES. LF: T - BG: F H - VE: saisonaler Tümpel bei Leptos Kavos - VG: Cosmop.

Scirpus holoschoenus L.
= Holoschoenus vulgaris LINK var. australis (L.) HAY. LF: G - BG: H - EF: SY 1968 - VE: Westküsten; zerstreut - VG: Paläotemp.

Scirpus maritimus L. subsp. maritimus
= Bolboschoenus maritimus (L.) PALLA. LF: G - BG: H - VE: Küste nördlich des Strandes von Panajia - VG: Cosmop.

 

IRIDACEAE

Crocus niveus BOWLE
conf. E. BERGMEIER.
LF: G - BG: F H - VG: Endemisch für den Peloponnes (IATROU 1986).
1991/1992: Kulturland, Wegränder; zerstreut (AJ), 2013: eher in küstenhahen Gegenden, besonders im Dorfbereich, seltener als C. laevigatus (AJ & SG).
Einige der Herbarbelege ließen sich nicht zuordnen und könnten sich eventuell als Crocus hadriaticus HERBERT herausstellen.

Crocus laevigatus BORY & CHAUB.
LF: G - BG: F H - VG: Endemisch für Süd-Euböa, Attika, den Osten und Südosten des Peloponnes, Kykladen und Kreta (MATHEW 1982), bei GREUTER und RECHINGER (1967) auch für Kithira.
1991/1992: Phrygana; verbreitet (AJ), 2013: Phygana (AJ & SG).
Crocus laevigatus und der eng verwandte C. boryi GAY sind anhand der Blüten nicht sicher voneinander zu trennen, nur die Tunica der Knolle gibt sicheren Aufschluss über die Artzugehörigkeit (MATHEW 1982). Da Elafonisos im Areal von C. boryi liegt und dieser nicht selten zusammen mit C. laevigatus innerhalb einer Population wächst, ist es durchaus möglich, daß sich unter den überall in der Phrygana wachsenden C. laevigatus auch C. boryi "versteckt". Alle "verdächtigen" Pflanzen, die ich zur Kontrolle ausgegraben habe, waren jedoch C. laevigatus.

* Freesia spec.
LF: G - BG: H - VE: Phrygana, Wegrand südlich des Dorfes. Auch auf der gegenüberliegenden Maleahalbinsel tritt die Pflanze auf, wo sie durch Abfall an Wegränder gelangt.

Gladiolus italicus MILL.
= Gladiolus segetum KER-GAWLER. LF: G - BG: F H - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).

Gynandriris sisyrinchium (L.) PARL.
= Iris sisyrinchium L. LF: G - BG: F - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut
(2011!) - VG: Eu. Med. (Atl.).

Hermodactylus tuberosus (L.) MILL.
LF: G - BG: F - VE: Kulturland; zerstreut - VG: E. Med.

* Iris germanica L. s.l.
LF. G - VE: Kulturland; vereinzelt - Heimat unbekannt (YANNITSAROS 1991).

Romulea linaresii PARL. subsp. graeca BÉGUINOT
LF: G - BG: F H K - VE: Phrygana; zerstreut - VG: E. Med. (FT).

Romulea ramiflora TEN. subsp. ramiflora
LF: G - BG: F H K - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos
(noch 2011) - VG: St. Med.-macaronesisch (FI).

 

JUNCACEAE

Juncus acutus L.
LF: G - BG: H - VE: Küste auf der Landzunge von Leptos Kavos - VG: Cosmop.

Juncus capitatus WEIGEL
det. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Tümpel im NW - VG: Cosmop.

Juncus heldreichianus PARL. subsp. heldreichianus
det. E. BERGMEIER. LF: G - BG: H - EF: HAE 1991 (cf.) - VE: Westküste; vereinzelt - VG: E. Med. (FT).

Juncus hybridus BROT.
LF: T - BG: H - VE: saisonaler Tümpel bei Leptos Kavos - VG: Med.-Atl. (Ir. Anat.).

JUNCAGINACEAE

Triglochin bulbosa L. subsp. barrelieri (LOISEL.) ROUY.
LF: G - BG: F H - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos - VG: St. Med. (Atl., S. Africa).

 

LILIACEAE

* Allium cepa L.
LF: G - Heimat: unbekannt (FE).
1991/1992, auf Kulturland; aus Anpflanzungen verwildert (AJ).

Allium circinnatum SIEBER subsp. peloponnesiacum TZANOUD.
LF: G - BG: F H - V: Endemisch für Lakonien, Süd-Peloponnes.
1991 ein kleiner Bestand in Phrygana bei Mitikas auf der Landzunge des Frango (AJ).
RECHINGER betrachtet in Flora Aegaea (1943) Allium circinnatum trotz eines "alten zweifelhaften Fundes auf dem Peloponnes" als Endemit Kretas (zit. nach GREUTER et al. 1985). Im Supplement zur Flora Aegaea (1949) merkt er an: "Im Herbar BOISSIER liegt ein altes angeblich vom Peloponnes stammendes Exemplar". Auch in FE (1980) wird die Art noch als Kreta-Endemit angegeben. IATROU schließlich findet die Art während seiner Arbeiten zur Dissertation (1986) auf der Mani-Halbinsel. TZANOUDAKIS (1983) verleiht dieser Sippe aufgrund von Abweichungen in Wuchshöhe, Petalenmaßen und Blütenanzahl den Status einer eigenen peloponnesischen Unterart: subsp. peloponnesiacum.
Die Sippe blüht relativ früh (auf Elafonisos etwa Mitte März), was vermutlich ein entscheidender Grund ist, dass sie erst so spät entdeckt wurde. Nach Beschreibung der neuen Unterart konnten im Frühjahr 1991 der alte Fund von BOISSIER bei Pilos (SW Peloponnes) durch STRID bestätigt (TZANOUDAKIS 1992: schriftl. Mitt.). Sie wächst hier mehrfach auf der Manihalbinsel am Wanderweg zum Cap Tenaro (2011, AJ & SG). Das Vorkommen auf Elafonisos war bis zu meinem Fund 1991 unbekannt. Ich konnte nur eine Population dieser Art im SO der Insel entdecken, wo sie auf eine Fläche von etwa 3 m² begrenzt ist und rund 60 Individuen enthält. Mittlerweile sind auch weitere Funde der Typus-Unterart auf Kreta bekannt (TZANOUDAKIS 1992: schriftl. Mitt. 1992).

Allium gomphrenoides BOISS. & HELDR.
conf. D. TZANOUDAKIS. LF. G - BG: F B K - V: Südpeloponnes und Kithira (IATROU 1986, FE).

1991/1992, Phrygana; zerstreut, im Süden verbreitet (AJ), 2011 in der Nähe der Küste im äußersten Südwesten (AJ & AG), 2013 auf den Landzungen von Frango und Elena (AJ & SG).

Allium nigrum L.
conf. D. TZANOUDAKIS. LF: G - BG: H K - V: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Phrygana; zerstreut; besonders häufig um den Gipfel des Frango (AJ).

Allium roseum L.
LF: G - EF: YA 1971 - VG: St. Med. (Atl.).
1991/1992, Kulturland, zerstreut (AJ), 2011 im Südwesten (AJ & SG).

* Allium sativum L.
LF: G - EF: HAE 1991 - Heimat: Zentral-Asien.
1991/1992, Kulturland; vereinzelt (AJ).

Allium sphaerocephalon L.
det. D. TZANOUDAKIS. LF: G - BG: UPA(K) - V: Europa, Nordafrika (FE).
1991/1992, Phrygana; vereinzelt (AJ).
Eine Bestimmung der Unterart der sich erst im Knospenstadium befindlichen Pflanze war nicht möglich.

Allium subhirsutum L.
LF: G - BG: F H - V: St. Med. (FI).

1991/1992, Olivenhain im Zentrum (AJ), Hier noch 2011 (AJ & SG).

Asparagus acutifolius L.
LF: Ch - BG: H - EF: HAE 1991 - V: St. Med. (FI).
1991/1992, Phrygana; zersteut (AJ).

Asparagus aphyllus L.
LF: Ch - BG: H - V: St. Med. (FI).
1991/1992, "Schlucht" bei Olivenhainen nördlich der Vardhia; Wacholderhain im Südwesten des Dorfes (AJ).

Asphodelus aestivus BROT.
= Asphodelus microcarpus VIV. LF: G - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992, offene Phrygana; verbreitet (AJ).

Asphodelus fistulosus L
LF: H - EF: HAE 1991, V: Eu. Med. (Atl.).
1991/1992, Phrygana Kato Nisi; südl. Dorfrand (AJ), 2013 am Straßenrand zw. Dorf und Lefki (AJ & SG).

Bellevalia hyacinthoides (BERTOL.) PERSSON & WENDELBO
= Strangweja spicata (SM.) BOISS. LF: G - BG: F H K - V: Endemisch für Griechenland, besonders in den Küstenregionen im Süden und Mittelgriechenland von 0 - 1000 m ü. NN (PERSSON & WENDELBO 1979).
1991/1992, Phrygana, Kulturland; zerstreut (AJ).
Die Übereinstimmung des Karyotypes von Strangweia spicata sensu FE mit dem der Gattung Bellevalia durch PERSSON & WENDELBO (1979) führte zu erneuten morphologischen Untersuchungen. Schließlich wurde Strangweja der Gattung Bellevalia angeschlossen und aufgrund der deutlich gezähnten Filamente und der birnenförmigen Samen in eine monotypische Section Strangweja (BERTOL.) PERSSON et WENDELBO gestellt Die Autoren weisen auch darauf hin, daß die richtige Schreibweise des Wortes Strangweja mit "j" nicht (wie in FE) mit "i" ist. Eine weitere Abweichung von den Abgaben in der Flora Europaea ist die Blütenfarbe. Sie ist hellblau und wird erst beim Herbarisieren tief dunkel. Die Pflanzen sind Winterblüher und sind auf Elafonisos ab ca. Mitte März nur noch in Frucht anzutreffen.

Colchicum cupanii GUSS.
LF: G - BG: F B - V: St. Med. (FI).
1991: Phrygana, verbreitet (AJ), 2013: Phyrgana, verbreitet (AJ & SG).
Von der Bestimmung her (Staubbeutelfarbe!) handelt es sich bei allen Colchicum-Pflanzen um C. cupanii. Wenn dem so ist, ist die Art hinsichtlich der Blattbreite, Blütengröße und insbesondere der Form der Kronblätter außerordentlich variabel.

Gagea fibrosa (DESF.) SCHULT. & SCHULT. FIL.
LF: G - BG: B - V: Med.-Ir. Anat.
1991, Phrygana; verbreitet (AJ).

Gagea graeca (L.) A. TERRAC.
= Lloydia graeca (L.) KUNTH. LF: G - BG: F B - VG: E. Med.
1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Muscari comosum (L.) MILL.
= Leopoldia comosa (L.) PARL. LF: G - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (ME, Ir. Anat.).
1991/1992, Kulturland, Phrygana; verbreitet bis häufig (AJ), 2013 auf der Landzunge Elena, in Lefki am Wegrand eine verbänderte Form (AJ & SG).

Ornithogalum narbonense L.
LF: G - BG: LI (HK) - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

1991/1992, Wegrand bei Panajia (AJ).

Ornithogalum prasiantherum ZAHAR.
conf. F. Speta (2012)
F: G - BG: F LI (HK) - VG: Endemisch für den Peloponnes, die Ostägäischen Inseln (IATROU 1986) und Kefallinia (PHITOS & DAMBOLDT 1985).

1991/1992, Phrygana, meist unterhalb von Felswänden; zerstreut (AJ), 2013 auf der Landzunge des Frango oberhalb der Bucht im Westen (AJ & SG).

Ornithogalum montanum CYR.
conf. F. SPETA. LF: G - BG: LI (HK) - VG: E. Med.
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ), 2011 in Küsten-Phrygana im Nordwesten (AJ & SG).

Ornithogalum collinum GUSS.
conf. F. SPETA. LF: G - BG: LI (HK) - V: von Italien und Jugoslawien nach Griechenland und Kreta (SPETA 1990).

1991/1992, Phrygana; verbreitet (AJ).

Prospero pulchellum (MUNBY) SPETA
det. F. SPETA. LF: G - BG: LI (FH) - V: ?.
1991/1992, Phrygana; zerstreut (AJ).
Die Gattung Scilla im Sinne der FE ist aufgrund ihrer großen Heterogenität von SPETA in mehrere eigenständige Gattungen aufgeteilt worden, wobei die Scilla autumnalis-Verwandtschaft eine eigene Gattung Prospero SALISB. bildet. "Scilla autumnalis" sensu FE ist ein Sammelname für mehrere morphologisch, karyologisch und in Bezug auf ihre Inhaltsstoffe unterscheidbare Arten. (SPETA 1986).

Smilax aspera L.
LF: L - EF: HAE 1991 - V: Eu. Med. (Ir. Anat., Trop.).

1991/1992 in hohem Gebüsch; zersteut (AJ).

Tulipa goulimyi SEALY & TURRILL
LF: G - BG: F H K - EF: YA 1971 - V: Endemisch für den Süd-Peloponnes, Kithira und Kreta (TZANOUDAKIS et al. 1991). Seit 1988 ist T. goulimyi auch für Kreta nachgewiesen (BRIGGS 1990).

1991/1991, Phrygana; zerstreut, im Süden verbreitet (AJ), 2011 in Phrygana im Zentrum nördl. der Vardhia (AJ & SG), 2013 am Straßenrand zw. Dorf und Lefki und in Phrygana östl. Lefki (AJ & SG).

Urginea maritima (L.) BAKER
= Drimia maritima (L.) STEARN. LF: G - EF: YA 1971 - V: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).
1991/1992E, Phrygana; verbreitet (AJ & SG).

 

ORCHIDACEAE

Anacamptis pyramidalis (L.) RICH.
LF: G - BG: F - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Paläotemp.

Barlia robertiana (LOISEL.) GREUTER
= Barlia longibracteata (BIV.) PARL. LF: G - BG: F - VE: Phrygana im Norden der Vardhia; Wiese bei Lefki - VG: St. Med. (Atl.).

Ophrys bombyliflora LINK
LF: G - BG: F - VE: Phrygana, nördl. des Vardhia - VG: St. Med. (Atl.).

Ophrys ferrum-equinum DESF.
LF: G - BG: F - VE: Phrygana; verbreitet - VG: Endemisch für das griechische Festland, die Ägäischen Inseln W und S Anatolien. Elafonisos liegt im Zentrum des Areals der nahe verwandten Ophrys gottfriediana RENZ. (IATROU 1986). Eine befriedigende Abgrenzung von Ophrys ferrum-equinum konnte ich jedoch nicht vornehmen.

Ophrys fusca LINK
LF: G - BG: F - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

Ophrys iricolor DESF.
= Ophrys fusca LINK subsp. iricolor (DESF.) O. SCHWARZ, conf. K. P. BUTTLER. LF: G - BG: F - VE: Phrygana; zerstreut - VG: E. Med.

Ophrys lutea CAV.
conf. K. P. BUTTLER. LF: G - BG: F - VE: Phrygana; zerstreut - VG: St. Med.

Ophrys scolopax CAV. subsp. cornuta (STEVEN) E. G. CAMUS
conf. K. P. BUTTLER. LF: G - BG: F - VE: Phrygana; verbreitet - VG: E. Med.

Ophrys tenthredinifera WILLD.
LF: G - BG: F - VE: Phrygana; verbreitet - VG: St. Med. (Atl.).

Orchis coriophora L. subsp. fragrans (POLLIN) K. RICHTER
conf. K. P. BUTTLER. LF: G - BG: F - EF: YA 1971 - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos, Phrygana; zerstreut - VG: Paläotemp. BUTTLER (1986) hält die Unterscheidung von Unterarten wegen der häufig auftretenden Übergangsformen nicht für sinnvoll.

Orchis papilionacea L.
conf. K. P. BUTTLER. LF: G - BG: F - VE: Phrygana zerstreut - VG: Eu. Med. (ME, Atl.).

Orchis tridentata SCOP. s. str.
conf. K. P. BUTTLER. LF: G - BG: F - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

Serapias lingua L.
LF: G - BG: F - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos - VG: . Neufund 2011.

Serapias parviflora PARL.
LF: G - BG: F - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos - VG: St. Med. (Atl.).

Serapias vomeracea (BURM. FIL.) BRIQ. subsp. laxiflora (SOÓ) GÖLZ & REINHARD
LF: G - BG: F - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: E. Med.

Serapias vomeracea (BURM. FIL.) BRIQ. subsp. orientalis GREUTER
= Serapias orientalis E. NELSON. LF: G - BG: F - VE: Kulturland; Phrygana; zerstreut; Wiese bei Lefki: massenhaftes Auftreten - VG: E. Med.

Spiranthes spiralis (L.) CHEVALL.
LF: G - BG: F - VE: Hang nördlich des Siros - VG: Paläotemp.

POACEAE (GRAMINEAE)

Aegilops comosa SM. subsp. heldreichii (BOISS.) EIG
det. H. SCHOLZ. LF T - BG: F B - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Endemisch für den Peloponnes, Kithira und Kreta (IATROU 1986).

Aegilops biuncialis VIS.
= Aegilops lorentii HOCHST., det. H. Scholz. LF: T - BG: B - VE: Phrygana, Kulturland - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Aegilops markgrafii (GREUTER) HAMMER
= Triticum markgrafii GREUTER, det. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Phrygana südlich der Vardhia- VG: E. Med. (Ir. Anat.).

Aegilops peregrina (HACKEL) MAIRE & WEILLER
det H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland; Wegränder - VG: Nord-Afrika, Zypern, West-Syrien, Transkaukasien, Iran, Kuwait (FT). Diese Art wird in der Flora Europaea fälschlich als Synonym von Aegilops uniaristata geführt (SCHOLZ 1989).

Aira elegantissima SCHUR
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (ME).

Ammophila arenaria (L.) LINK subsp. arundinacea H. LINDB. FIL.
= Ammophila arenaria (L.) LINK var. australe (MAB.) HAY. LF: G - BG: F - EF: YA 1971 - VE: Dünen; verbreitet - VG: Eu. Med. (FI).

Andropogon distachyos L.
conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: B - VE: Phrygana südlich der Vardhia - VG: St. Med.

* Arundo donax L.
conf. H. SCHOLZ. LF: G - EF: HAE 1991. VE: Kulturland, Dünen - Heimat: ?Südasien, ?Zentralasien (YANNITSAROS 1991).

Avellinia michelii (SAVI) PARL.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Phrygana, Kulturland; zerstreut - VG: St. Med. (FI).

* Avena sativa L. subsp. praegravis (KRAUSE) TAB. MOR.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland; verwildert.

Avena barbata POTT ex LINK
conf. H. SCHOLZ. LF: T - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Phrygana; verbreitet - VG: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).

Avena sterilis L. subsp. ludoviciana (DURIEU) GILLET & MAGNE
conf. H. SCHOLZ. LF: T - EF: YA 1971 (sp.) - VE: Kulturland - VG: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).

Avenula agropyroides (BOISS.) HOLUB
= Avenula peloponnesiaca HOLUB = Avenula cycladum (RECH. fil & SCHEFFER) GREUTER = Helictotrichon agropyroides (BOISS.) HENRARD, det. H. SCHOLZ. LF: H - BG: F B - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Endemisch für Peloponnes, Attika, Euböa, Kreta, die Nordsporaden und die Kykladen (LANGE 1991). Untersuchungen von LANGE (1991) führten zum Ergebnis, daß es sich bei den in FE getrennt aufgeführten Sippen Avenula agropyroides (BOISS.) HOLUB, Avenula cycladum (RECH. fil. & SCHEFFER) GREUTER und Avenula peloponnesiaca HOLUB um nur eine Art handelt, die sie Helictotrichon agropyroides (BOISS.) HERNARD nennt. Da jedoch nach Ansicht von SCHOLZ ein Einschluß der Gattung Avenula in Helictotrichon nicht gerechtfertigt ist (SCHOLZ 1992, schriftl. Mitteilung), muß der richtige Name der auf Elafonisos gefundenen Pflanzen Avenula agropyroides heißen.

Brachypodium distachyon (L.) BEAUV.
= Trachynia distachya (L.) LINK, conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Phrygana, Felsen; verbreitet - VG: Med.-Ir. Anat.

Brachypodium retusum (PERS.) BEAUV.
= Brachypodium ramosum ROEM. & SCHULT, conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana; verbreitet - VG: St. Med. (Atl.).

Briza maxima L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl.).

Briza minor L.
BG: B - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos (1992) - VG: Cosmop. (Neufund 1992)

Bromus alopecurus POIRET subsp. caroli-henrici (GREUTER) P. SM.
LF: T - BG: B - VE: Olivenhain nördlich der Vardhia - VG: E. Med.

Bromus chrysopogon VIV.
det H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Olivenhain nördlich der Vardhia - VG: soweit bis 1974 bekannt: mediterranes Nordafrika, Vorderasien, Zypern und Griechenland (SCHOLZ 1974a). SCHOLZ verleiht dieser Sippe 1974 wieder den Artrang, den sie bereits 1824 von VIVIANI erhalten hatte. In vielen Florenwerken wird sie nicht erwähnt (so auch in FE) oder als Synonym von Bromus scoparius L. gewertet. Die Art wurde 1990 von DAMANAKIS & SCHOLZ als in Griechenland sehr selten eingestuft.

Bromus diandrus ROTH
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland, Wegränder - VG: Paläotemp.

Bromus fasciculatus C. PRESL subsp. fasciculatus
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - VE: Phrygana; verbreitet - VG: E. Med.

Bromus hordeaceus L. subsp. divaricatus (BONNIER & LAYENS) KERGUÉLEN
= Bromus hordeaceus L. subsp. molliformis (GODRON) MAIRE & WEILLER, det. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Wegrand im Westen - VG: Eu. Med. (FI).

Bromus madritensis L. subsp. madritensis
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1991 - VE: Phrygana, Kulturland; zerstreut - VG: Paläotemp.

Bromus rigidus ROTH
= Bromus maximus DESF., conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Dorfbereich, Kulturland, Brachflächen; zerstreut - VG: Eu. Med.

Bromus rubens L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - VE: Wegränder; Kulturland; vereinzelt - VG: mediterrane Region und Südwest-Europa (FT). Der einzige eindeutige und zuverlässige Unterschied zwischen Bromus rubens und B. madritensis ist ein endständiges, hygroskopisch sich spreizendes Spelzen-und Grannenbüschel im Ährchen (SCHOLZ 1981). Alle anderen Merkmale können stark variieren, was leicht zu Falschbestimmungen führen kann (s. GREUTER in GREUTER & RECHINGER 1967).

Bromus sterilis L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Phrygana, Wegränder; zerstreut - VG: Paläotemp.

Bromus tectorum L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - VE: Wiese bei Lefki - VG: Paläotemp.

Bromus intermedius GUSS.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. Unter den Belegen befindet sich auch ein Exemplar der var. hughii (TOD.) NYMAN.

Catapodium marinum agg.
Die in den Jahren 1991-1992 gesammelten Exemplare wurden als Catapodium marinum (L.) C. E. HUBBARD (= Desmazeria marina (L.) DRUCE) und von H. SCHOLZ. bestätigt. LF: T - BG: B - VE: Felsküsten; vereinzelt - VG: Med.-Atl.
Seit jüngerer Zeit wird hiervon allerings Catapodium balearicum (WILLK.) H. SCHOLZabgegrenzt, die ebenfalls in der Ägais vorkommt und im Jahr 2011 an der SW-Küste von Elafonisos gefunden wurde (det. E. Bergmeier). Ob Catapodium marinum s. str. zusätzlich ebenfalls vorkommt, muss noch geprüft werden.

Catapodium rigidum (L.) C. E. HUBB.
= Desmazeria rigida (L.) TUTIN, conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - VE: Phrygana; zerstreut - VG: Eu. Med. (Atl., Ir. Anat.).

* Cenchrus cf. longispinosus (HACKEL) FERNALD
det. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Wegrand im Dorf - Heimat: Nord- Amerika (FE).

Corynephorus articulatus (DESF.) BEAUV.
= "Corynephorus divaricatus" sensu FE, conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Phrygana, sandige Böden; zerstreut - VG: Eu. Med.

Cutandia maritima (L.) W. BARBEY
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Sandküsten; verbreitet - VG: St. Med. (Atl.).

Cynodon dactylon (L.) PERS.
conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: B - VE: Dorfbereich, Wegränder - VG: Cosmop.

Cynosurus echinatus L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).

Dactylis glomerata L. subsp. hackelii (ASCH. & GRAEBNER) CIFERRI & GIACOM.
= Dactylis marina BORRILL = Dactylis glomerata L. subsp. marina (BORRILL) GREUTER, det. H. SCHOLZ. LF: H - BG: B - VE: Felsküsten und küstennahe Felswände - VG: St. Med. (FE).

Dactylis glomerata L. subsp. hispanica (ROTH) NYMAN
conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 (sp.) - VE: Phrygana, Kulturland; zerstreut - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Dasypyrum villosum (L.) P. CANDARGY
= Haynaldia villosa (L.) SCHUR. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Wegränder; verbreitet - VG: Eu. Med. (ME).

Elymus farctus (VIV.) MELDERIS subsp. farctus
= Agropyron junceum (L.) BEAUV., conf. H. SCHOLZ. LF: G - BG: B - VE: Küsten; zerstreut - VG: Eu. Med.

Gastridium phleoides (NEES & MEYEN) C. E. HUBBARD
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.). Im Gegensatz zur Angabe von TUTIN in FE ist die Heimat dieser Art das Mittelmeergebiet und Nordostafrika, von wo aus sie in alle Gegenden der Welt, in denen mediterranes Klima vorherrscht, verschleppt wurde. Für Griechenland sind eine Fülle von Fundorten bekannt (SCHOLZ 1986a).

Gastridium ventricosum (GOUAN) SCHINZ & THELL.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Phrygana; zestreut - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Hordeum bulbosum L.
conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: B - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Med.-Ir. Anat. (ME).

Hordeum leporinum LINK
= Hordeum murinum L. subsp. leporinum (LINK) ARCANGELI, conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 (sp.) HAE 1991 - VE: Kultur-und Brachland - VG: Ir. Anat. (Med.-ME).

* Hordeum vulgare L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland; Wegränder; aus Ansaaten verwildert.

Hyparrhenia hirta (L.) STAPF
= Andropogon hirtus L. = Cymbopogon hirtus (L.) THOMSON. LF: H - BG: H - EF: SY 1968 - VE: Phrygana, Wegränder; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat.

Imperata cylindrica (L.) RAEUSCH.
conf. H. SCHOLZ. LF: G - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Dünen der Nordwestküste; verbreitet - VG: Cosmop.

Lagurus ovatus L. subsp. ovatus
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - EF: YA 1971 - VE: sandige Böden, Phrygana; verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl.).

Lolium rigidum GAUDIN subsp. lepturoides SENNEN & MAURICIO
= Lolium loliaceum (BORY & CHAUB.) HAND.-MAZZ., conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991 - VE: Felsküsten; vereinzelt - VG: St. Med. (FI).

Lolium rigidum GAUDIN subsp. rigidum
= Lolium strictum C. PRESL, conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Kulturland, Phrygana, sandige Böden; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Lolium temulentum L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Sandküste im Nordwesten- VG: Cosmop.

Melica minuta L.
= Melica ramosa VILL., conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: F B - VE: Felsen, Phrygana; zerstreut - VG: St. Med. (Atl.).

Parapholis incurva (L.) C. E. HUBBARD
= Pholiurus incurvatus (L.) HITCHC., conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Küsten, Brachland - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Parapholis marginata RUNEMARK
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Küsten, Kulturland - VG: Med.-Ir. Anat.

* Paspalum paspalodes (MICHX.) SCRIBN.
conf. H. SCHOLZ. LF: G - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Dorf, Wegrand - Heimat: Neotropen.

Phalaris minor RETZ.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat.

Phalaris paradoxa L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland; vereinzelt - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Phleum exaratum HOCHST. ex GRISEB. subsp. exaratum
= Phleum graecum BOISS. & HELDR. ex BOISS., det. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Kulturland, Phrygana; zerstreut - VG: Italien, Balkan, West-Syrien, Nord-Irak, Iran, Transkaukasien (FT).

Piptatherum coerulescens (DESF.) BEAUV.
= Oryzopsis coerulescens (DESF.) HACKEL, conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Felsen, Phrygana; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat.

Piptatherum miliaceum (L.) COSSON subsp. miliaceum
= Oryzopsis miliacea (L.) BENTHAM & HOOKER ex ASCHERSON & GRAEBNER. LF: H - BG: H - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland, Wegränder; verbreitet - VG: Eu. Med. (Atl.).

Poa annua L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Wegrand im Westen des Dorfes - VG: Cosmop.

Poa pelasgis H. SCHOLZ
conf. H. SCHOLZ. LF: G - BG: B - VE: Phrygana; vereinzelt - VG: E. Med.

Polypogon maritimus WILLD. subsp. maritimus
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: saisonale Feuchtstellen bei Leptos Kavos, küstennahe Phrygana; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Polypogon monspeliensis (L.) DESF.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Wegrand im Dorf - VG: Eu. Med. (ME, Atl.).

Psilurus incurvus (GOUAN) SCHINZ & THELL.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Olivenhaine, Phrygana; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat. (ME, Atl.).

Rostraria cristata (L.) TZVELEV
= Lophochloa cristata (L.) HYL., conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - EF: HAE 1991 - VE: Kulturland; zerstreut bis verbreitet - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Setaria viridis (L.) BEAUV.
conf. E. BERGMEIER. LF: T - BG: H - VE: Wegrand im Dorf - VG: Cosmop.

Sporobolus pungens (SCHREB.) KUNTH
conf. H. SCHOLZ. LF: G - BG: B - VE: Küsten, zerstreut - VG: Trop. (Temp.).

Stipa capensis THUNB.
= Stipa tortilis DESF., conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Phrygana; verbreitet - VG: Med.-Ir. Anat.

Stipa holosericea TRIN.
= Stipa fontanesii PARL., conf. H. SCHOLZ. LF: H - BG: B - EF: Ya 1971 (als: Stipa lagascae auct. non ROEM. & SCHULTES) - VE: Phrygana; im Süden verbreitet - VG: Ir. Anat. (E. Med.).

Triplachne nitens (GUSS.) LINK
= Gastridium nitens (GUSS.) COSSON & DURIEU, conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Küsten; zerstreut - VG: St. Med. (Atl.).

Vulpia ciliata DUMORT. subsp. ciliata
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - VE: Phrygana; sandige Böden; zerstreut - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Vulpia fasciculata (FORSSK.) SAMP.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: YA 1971 - VE: Dünen, sandige Böden; zerstreut - VG: Med.-Atl.

Vulpia myuros (L.) C. C. GMELIN
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - EF: HAE 1991 - VE: Olivenhain nördlich der Vardhia - VG: Paläotemp.

 

POSIDONIACEAE

Posidonia oceanica (L.) DELILE
LF: A - BG: H - VE: angeschwemmt an den Küsten der Insel - VG: St. Med.

 

ZANICHELLIACEAE (incl. CYMODOCEACEAE)

Cymodocea nodosa (UCRIA) ASCH.
LF: A - BG: H - VE: angeschwemmt am Strand von Sarakiniko - VG: Med.-Atl. Die Wuchsorte dieser und der vorhergehenden Art habe ich nicht gesehen. Da aber bei Sturm frische Teile der Pflanzen an den Küsten der Insel angeschwemmt werden, können die Wuchsorte nicht weit vor den Küsten von Elafonisos liegen.

 


Anhang der Arten, die ich am direkt gegenüberliegenden Festland gefunden habe, nicht aber auf Elafonisos (in alphabetischer Reihenfolge, "F" bedeutet Fundort):

Aegilops geniculata ROTH
LF: T - BG: B - F: Wiese westlich Vinglafia - VG: Eu. Med.

Allium scorodoprasum L. subp. rotundum (L.) STEARN
LF: G - BG: H - F: Zwiebelfeld bei Vinglafia - VG: Mittel-und Süd-Europa, Kaukasus, Nord-und West-Iran, Irak, West-Syrien (FT).

Anthoxanthum ovatum LAG.
det. SCHOLZ. LF: T - BG: B - F: Phrygana westlich von Vinglafia - VG: St. Med./(W. Med.) (FI). Die vorwiegend westmediterran verbreitete Art wurde 1985 erstmals für Kreta gemeldet (GREUTER & al. 1985) und gilt für Griechenland als sehr selten (DAMANAKIS & SCHOLZ 1990).

Arabidopsis thaliana
LF: T - F: Olivenhain westlich von Vinglafia - VG: Paläotemp. (Cosmop.) (FI).

Briza minor L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - F: Brandfläche westlich von Vinglafia - VG: Cosmop.

Bromus scoparius L.
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - F: Weg hinter dem Strand von Pounta/Vinglafia - VG: Med.-Ir. Anat. (ME).

Centaurium maritimum (L.) FRITSCH
LF: T - BG: F H - F: Phrygana westlich Vinglafia - VG: Med.-Atl.

Cytinus hypocystis (L.) L.
LF: Par - F: Phrygana bei Megali Spilia - VG: mediterran-macaronesisch (FI).

Echium italicum L.
LF: T - F: Kulturland und Straßenrändern bei Vinglafia - VG: Eu. Med. (ME).

Euphorbia acanthothamnos BOISS.
LF: Ch - F: Phrygana westlich von Vinglafia - VG: Endemisch für Griechenland, die Ägäischen Inseln, Südwest-und West-Anatolien.

Filago eriocephala GUSS.
det. WAGENITZ. LF: T - BG: GOET - F: Brandflächen westlich von Vinglafia - VG: Eu. Med. (Ir. Anat.).

Gaudinia fragilis (L.) P. BEAUV.
LF: T - BG: F H - F: in Juncus heldreichianus-Beständen bei Vinglafia - VG: Paläotemp. Diese Art ist in FE scheinbar für Griechenland vergessen worden, denn sie gehört zu den häufigen Gräsern Griechenlands (DAMANAKIS & SCHOLZ 1990).

Hippocrepis biflora SPRENGEL
= "Hippocrepis unisiliquosa" sensu FE. LF: T - BG: H - F: Ruinengelände westlich von Vinglafia - VG: Eu. Med.

Hordeum geniculatum ALL.
= Hordeum hystrix ROTH, det. H. SCHOLZ. LF: T - BG: B - F: Juncus-heldreichianus-Gebüsch westlich Vinglafia - VG: Paläotemp.

Hordeum marinum HUDSON
conf. H. SCHOLZ. LF: T - BG: F B - F: in Juncus heldreichianus-Beständen westlich Vinglafia - VG: Med.-Ir. Anat. (Atl.).

Limonium runemarkii RECH. FIL.
det. TH. RAUS. LF: Ch - BG: B - F: Salzflächen hinter dem Strand von Pounta - VG: Endemisch für das griechische Festland, die Ägäischen Inseln und W Anatolien.

Limonium sinuatum (L.) MILLER
LF: H - F: Wegrand am Strand von Pounta - VG: Eu. Med.

Malva sylvestris L.
LF: T - BG: H - F: Ackerrand westlich Vinglafia - VG: Paläotemp.

Moenchia mantica (L.) BARTL.
LF: T - F: Wiese östlich Vinglafia - VG: N. Med. (FI).

Muscari commutatum GUSS.
LF: G - F: Phrygana westlich Vinglafia - VG: zentral-mediterran-orientalisch (FI).

Myrtus communis L.
LF: P - F: hinter den Dünen am Strand von Pounta/Vinglafia - VG: Med.-Ir. Anat.

Picnomon acarna (L.) CASS.
LF: H - F: Straßenränder und Ruinengelände westlich von Vinglafia - VG: Eu. Med. (ME, Atl., Ir. Anat.).

Phragmites australis (CAV.) TRIN.
conf. H. SCHOLZ. LF: G - BG: B - F: Ruinengelände westlich Vinglafia - VG: Cosmop.

Plantago crassifolia FORSSK.
LF: H - BG: H - F: Salzmarschen östlich Vinglafia - VG: St. Med.

Romulea bulbocodium (L.) SEBASTIANI & MAURI
LF: G - BG: H K - F: Weg hinter den Dünen von Pounta und Wiesen östlich Vinglafia - VG: St. Med. (Atl.).

Scorzonera lanata (L.) HOFFM.
LF: G - BG: H K - F: Ruinengelände westlich von Vinglafia - VG: östliche Teil der Balkan-Halbinsel bis Südwest-Rumänien (FE)

Scrophularia canina L. subsp. bicolor (SM.) GREUTER
LF: H - BG: H - F: Straßenrand zwischen Ag. Apostoli und Ag. Georgios - VG: E. Med. (FT).

Sueda maritima (L.) DUMORT.
LF: T - BG: H - F: Salzmarschen östlich Vinglafia - VG: Cosmop. (FI).

Trifolium globosum L.
LF: T - BG: H - F: Straßenrand zwischen Ag. Apostoli und Ag. Georgios - VG: E. Med. (MC).

Trifolium glomeratum L.
LF: T - BG: H - F: Brandflächen westlich von Vinglafia - VG: Eu. Med. (Atl.).

Trifolium pallidum WALDST. & KIT.
LF: T - BG: H - F: Straßenrand zwischen Ag. Apostoli und Ag. Georgios - VG: Eu. Med. (ME).

Tropaeolum majus L.
LF: T - F: Straßenrand nördlich Vinglafia - Heimat: Tropischer Westen Süd-Amerikas (YANNITSAROS 1991).

Velezia quadridentata SM.
LF: T - F: Acker westlich Vinglafia - VG: Endemisch für Griechenland, die zentralägäischen Inseln, West-und Südwestanatolien.
Dieser Fund stellt möglicherweise den ersten Fund für den Peloponnes dar, die Art ist bei JALAS & SUOMINEN (1986) noch nicht dafür angegeben.

 

Danksagungen
Für die Unterstützung bei der Bestimmung von Arten danke ich herzlich den folgenden Personen
Prof. Dr. H. W. Bennert (Bochum), ferns
Prof. Dr. Erwin Bergmeier (Göttingen), Diverses
Dr. K. P. Buttler, Ophrys
Prof. Dr. J. W. Kadereit, Papaver
Dr. Ralf Jahn, Großschirma, Diverses
Thomas Keitel, Cistaceae
Prof. Dr. V. Melzheimer (Marburg), Silene

Dr. Rainer
Neuroth, Polypodium
Prof. Dr. D. Phitos (Patras), Bolanthus
Dr. Thomas Raus (Berlin), Diverses
Prof. Dr. Hildemar Scholz (Berlin), Poaceae
Dr. F. Speta (Linz), Ornithogalum, Scilla
Holger Uhlich, Orobanche
Dr. Tzanoudakis, Allium
Prof. Dr. G. Wagenitz (Göttingen), Filago
Prof. Dr. G. Wiegleb, Mentha, Ranunculus saniculifolius

 
contact: Armin Jagel